Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Bích Nhĩ – Bác sĩ Chuyên khoa Mắt, Khoa Ngoại tổng hợp – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Phẫu thuật Phaco là viết tắt của Phacoemulsification. Phaco là phương pháp dùng năng lượng sóng siêu âm vào việc tán nhuyễn và tách thủy tinh thể đục thành các mảnh nhỏ. Sau đó hút ra ngoài qua một vết mổ nhỏ mà không cần khâu và thay vào đó bằng một thủy tinh thể nhân tạo khác.
1. Phẫu thuật Phaco là gì?
Mổ phaco là một phương pháp mổ cườm hiện đại, người bệnh chỉ cần nhỏ vài giọt thuốc tê lên tròng đen, sau đó đưa đầu phaco vào mắt qua một đường rạch nhỏ 3mm, đầu phaco sẽ tán vụn thật mịn thủy tinh thể bị mờ đục, rồi hút ra ngoài.
Sau đó, một hột cườm nhân tạo được thế chỗ hột cườm đục vừa hút ra. Kết quả là tầm nhìn sẽ được cải thiện rõ rệt.
2. Các loại thủy tinh thể nhân tạo
Thủy tinh thể được phân làm 2 loại chính là thủy tinh thể đơn tiêu cự và thủy tinh thể đa tiêu cự.
Nhân đơn tiêu cự mang đến tầm nhìn xa rõ hoặc gần rõ, người bệnh cần sử dụng thêm kính để hỗ trợ khoảng nhìn không được ưu tiên. Nhân đa tiêu cự có thể giúp người bệnh có tầm nhìn tương đối rõ ràng ở nhiều cự ly gần (30-50cm) – trung gian (50-100cm) – xa (>1m) mà không cần dùng kính hoặc ít khi cần đến kính. Mỗi loại thủy tinh thể có những ưu nhược điểm riêng.
Thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu cự truyền thống đảm bảo được vấn đề cơ bản là cải thiện thị lực cho bệnh nhân đục thủy tinh thể. Tuy nhiên chúng chỉ duy trì thị lực tốt ở một khoảng cách, thường là khoảng cách nhìn xa.
Do vậy, bệnh nhân sẽ gặp khó khăn cho các hoạt động ở các khoảng cách nhìn trung gian hay nhìn gần như xem ti vi, sử dụng máy tính, đọc sách, sử dụng điện thoại và phải cần sự hỗ trợ của các loại kính đeo.
Thủy tinh thể nhân tạo được ứng dụng trong điều trị một số bệnh lý về mắt
Các loại thủy tinh thể nhân tạo đa tiêu cự ra đời là một bước đột phá về công nghệ đã giải quyết được nhược điểm trên của thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu cự. Tuy nhiên, một số bệnh nhân được đặt thủy tinh thể nhân tạo đa tiêu cự lại gặp các vấn đề về rối loạn thị giác như các hiện tượng quầng, chói, lóa, giảm thị lực nhiều khi trời tối, khó sử dụng máy tính hay lái xe, nhìn màu không sắc nét.
Mặt khác, các loại thủy tinh thể nhân tạo đa tiêu cự hiện tại chủ yếu có 2 hoặc 3 tiêu cự, nghĩa là duy trì được độ nét ở 2-3 khoảng cách cố định, còn ở những khoảng cách khác vẫn có độ nhòe nhất định.
3. Những ưu điểm của phẫu thuật Phaco
- Thời gian phẫu thuật chỉ từ 5 – 7 phút, không đau, không chảy máu.
- Vết mổ nhỏ 2.2 – 2.6mm, không cần khâu, giảm tối đa tỷ lệ loạn thị sau mổ.
- Phaco lạnh làm giảm các tổn thương mô nội nhãn.
- Thị lực phục hồi sau 2h và xuất viện ngay trong ngày.
- An toàn, giảm thiểu các biến chứng của phẫu thuật.
Điều chỉnh được các tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị).
4. Các bước phẫu thuật Phaco
- Bước 1: Gây tê mắt bằng phương pháp nhỏ gây tê, giúp bệnh nhân không còn cảm giác đau trong quá trình phẫu thuật.
- Bước 2: Tạo một đường rạch nhỏ trên giác mạc
- Bước 3: Tách lớp màng (bao) trước thể thủy tinh tại vị trí giữa giác mạc và thủy tinh thể (được gọi là tiền phòng)
- Bước 4: Tán nhuyễn và hút bỏ thể thủy tinh
Phẫu thuật viên thực hiện tách thủy tinh thể. Do thủy tinh thể được cấu tạo bởi các tế bào thể thủy tinh dạng sợi (sợi thể thủy tinh) nên có thể dễ dàng phá vỡ cấu trúc của thủy tinh thể khi tác động lực theo một hướng.
Phẫu thuật Phaco cần được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm
Sau khi đã hoàn tất tách thể thủy tinh, Phẫu thuật viên sẽ sử dụng sóng siêu âm cao tần để tán nhuyễn thủy tinh thể và hút phần thể thủy tinh đã được tán nhuyễn ra.
- Bước 5: Hút bỏ phần vỏ còn lại
Phẫu thuật viên sử dụng một đầu tip gọi là I/A (tưới nước và hút) để hút bỏ hết phần vỏ còn lại của Thể thủy tinh.
- Bước 6: Ghép ống kính nội nhãn (thủy tinh thể nhân tạo)
Đặt ống kính nội nhãn vào trong dụng cụ bơm sau đó đưa ống kính nội nhãn đó qua đường rạch nhỏ vào trong mắt, điều chỉnh và cố định vị trí của thấu kính.
- Bước 7: Khử trùng mắt và kết thúc phẫu thuật
Vì đường rạch trên giác mạc là rất nhỏ nên giác mạc sẽ tự liền lại mà không cần khâu. Phẫu thuật sẽ diễn ra trong khoảng thời gian từ 15 phút đến 30 phút tùy tình trạng của thủy tinh thể là mới chớm đục hay là đã đục quá lâu. Theo dõi sau phẫu thuật 1 tiếng, người bệnh có thể trở về nhà ngay trong ngày.
5. Hướng dẫn cách chăm sóc mắt sau phẫu thuật
Tuy phẫu thuật thay thủy tinh thể đem lại thị lực cho người bệnh nhưng sau phẫu thuật người bệnh cần chú ý chăm sóc mắt sau phẫu thuật một cách khoa học để bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh.
Sau phẫu thuật, Bệnh nhân sẽ được cấp phát thuốc tra mắt. Người bệnh cần sử dụng thuốc tra mắt (thuốc kháng sinh và nước mắt nhân tạo) theo chỉ dẫn của nhân viên y tế, dùng khăn, giấy mềm sạch để thấm quanh mắt, tránh để dịch trào ngược lại mắt gây nhiễm trùng.
Nên đeo kính bảo vệ của bệnh viện phát hoặc kính râm khi ra nắng hoặc khi tiếp xúc với môi trường khói bụi ít nhất trong 1 tuần đầu tiên. Sau 1 tuần phẫu thuật, có thể duy trì việc đeo kính thường để chắn gió, bụi mỗi khi ra đường hoặc điều khiển phương tiện.
Sau phẫu thuật, người bệnh cần nghỉ ngơi tại nhà trong vòng 2 ngày.
- Người bệnh chưa thể điều khiển phương tiện giao thông vì tầm nhìn chưa hồi phục, sau phẫu thuật 1 tuần, người bệnh có thể lái xe lại.
- Khi đi ngủ không nên nằm úp mặt, gây áp lực cho mắt.
- Có thể tập thể dục nhẹ nhàng sau 2 ngày phẫu thuật.
- Hoạt động bình thường sau 2 tuần phẫu thuật.
- Người bệnh ăn uống bình thường, nên kiêng rượu, bia, chất kích thích, hoặc có thể ăn theo chế độ mà trước giờ vẫn ăn.
- Tắm từ cổ trở xuống, tránh nước vào mắt (khi rửa mặt, gội đầu) trong 3 ngày.
- Trang điểm mắt, làm tóc sau 2 tuần phẫu thuật.
- Sau phẫu thuật 1 ngày, người bệnh có thể làm việc bình thường, tránh làm việc nặng
- Sử dụng được với máy tính, đọc sách nếu mắt cảm thấy thoải mái và nghỉ mắt sau mỗi 20 phút làm việc
- Tái khám đầy đủ, định kỳ 1 ngày, 1 tuần, 1 tháng và 3 tháng sau mổ hoặc theo hẹn của bác sĩ.
- Nếu cảm thấy đau nhức hoặc bị chảy nhiều dịch (nước mắt) ở mắt phẫu thuật, hãy liên hệ với bác sĩ và bệnh viện.
Sau phẫu thuật, người bệnh cần được tái khám kiểm tra sức khỏe mắt định kỳ
Sau phẫu thuật, mắt của bệnh nhân thường có các biểu hiện như bị ngứa, khó chịu và bị chảy dịch. Tuy nhiên, trong tháng đầu tiên, bệnh nhân cần tránh chạm hay dụi mắt, nháy mắt mạnh.
- Tránh để bụi bẩn, nước xà phòng dính vào mắt để tránh bị nhiễm trùng.
- Không được bơi, tắm biển, không đi xông hơi hay spa.
- Bạn phải cố gắng giữ gìn, tránh làm tổn thương vết thương. Hạn chế cúi xuống, mang vác vật nặng, các hoạt động thể dục thể thao đòi hỏi hoạt động mạnh như cầu lông, bóng chuyền, bóng đá…
- Tránh điều khiển xe máy, ô tô cho đến khi bạn cảm thấy tự tin rằng thị lực đã tốt và ổn định.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
