Phẫu thuật nội soi cắm lại niệu quản là phương pháp điều trị trào ngược bàng quang – niệu quản đang được áp dụng phổ biến hiện nay. Đây là phương pháp an toàn, ít xâm lấn và ít biến chứng cho bệnh nhân.
1. Tổng quan về trào ngược bàng quang – niệu quản
Trào ngược bàng quang niệu quản nguyên phát là bệnh lý bẩm sinh thường gặp. Có khoảng 0,4 – 1% trẻ em mắc phải tình trạng này. Và nếu tính riêng trong những nguyên nhân gây nhiễm trùng tiểu ở trẻ em thì trào ngược bàng quang – niệu quản chiếm tỷ lệ 30 – 50%.
Về cơ chế trào ngược bàng quang – niệu quản: Bình thường, chỗ cắm của niệu quản vào bàng quang tạo thành một đường hầm ở thành bàng quang. Khi thể tích nước tiểu trong bàng quang tăng lên, làm tăng áp suất tác động lên thành bàng quang, ép vào đường hầm, khiến nước tiểu không thể trào ngược từ bàng quang lên niệu quản. Khi cơ thể có những bất thường bẩm sinh, dòng nước tiểu sẽ trào ngược từ bàng quang lên niệu quản. Tình trạng này kéo dài sẽ gây nhiễm trùng tiểu, tổn thương không hồi phục được ở thận, cuối cùng gây suy thận.
Việc chẩn đoán trào ngược bàng quang niệu quản ở người lớn và trẻ em chủ yếu dựa vào chụp bàng quang trong lúc tiểu. Dựa vào hình ảnh, người ta chia trào ngược bàng quang niệu quản thành 5 mức độ.
Tình trạng trào ngược bàng quang – niệu quản ở trẻ em có thể tự khỏi trong quá trình sử dụng kháng sinh điều trị dự phòng nhiễm trùng đường tiểu nếu trào ngược ở mức độ nhẹ. Phương pháp phẫu thuật trào ngược bàng quang niệu quản được sử dụng khi nhiễm trùng đường tiểu tái phát nhiều lần, trào ngược độ 4, 5 hoặc đi kèm với các bất thường bẩm sinh khác của hệ tiết niệu.
Tình trạng trào ngược bàng quang – niệu quản
2. Phẫu thuật nội soi cắm lại niệu quản điều trị trào ngược bàng quang – niệu quản
2.1 Sơ lược phương pháp phẫu thuật Lich-Gregoir
Hiện có nhiều phương pháp mổ trào ngược bàng quang niệu quản bẩm sinh. Trong đó, phương pháp Lich-Gregoir là phương pháp đang được ứng dụng rộng rãi vì không làm tổn thương nhiều cho thành bàng quang. Về kỹ thuật, phương pháp này tạo một lỗ đổ vào bàng quang và một đường hầm dưới niêm mạc cho niệu quản mà không mở bàng quang.
2.2 Nguyên tắc phẫu thuật
Khi phẫu thuật, cần tôn trọng một số nguyên tắc:
- Chỉ tiến hành phẫu thuật khi đã điều trị hết nhiễm trùng đường tiểu;
- Khi phẫu tích phải tôn trọng lớp vỏ của niệu quản;
- Nếu niệu quản giãn rộng cần tạo hình nhỏ lại;
- Tỷ lệ đoạn niệu quản thành/đường kính niệu quản là 4/1 hoặc 5/1;
- Điều trị kháng sinh dự phòng sau mổ từ 6 – 8 tuần.
Phương pháp phẫu thuật Lich-Gregoir
2.3 Quy trình thực hiện
- Bệnh nhân phẫu thuật được gây mê nội khí quản;
- Tư thế người bệnh nghiêng về phía đối diện 45°, 2 tay duỗi thẳng theo 2 bên thân, đặt ống thông tiểu Foley vào niệu đạo;
- Rạch da và cân thẳng bụng ở rốn, bóc tách khoang trước phúc mạc;
- Đưa trocar vào lỗ mở và các trocar khác vào các vị trí: Hố chậu cùng bên, điểm giữa rốn và bờ trên xương mu, hố chậu đối bên;
- Tìm, giải phóng niệu quản, đưa niệu quản ra ngoài qua lỗ trocar, làm nhỏ niệu quản nếu niệu quản giãn lớn;
- Đặt ống thông JJ và khâu cố định vào niệu quản;
- Đưa niệu quản cùng ống thông JJ vào trong ổ bụng;
- Bơm căng bàng quang, xẻ cơ bàng quang ở phần đáy bên đến khi lộ phần dưới niêm mạc, xẻ niêm mạc, đưa ống thông JJ vào lỗ mở niêm mạc bàng quang;
- Khâu niệu quản vào niêm mạc bàng quang;
- Khâu cơ bàng quang để tạo đường hầm và ép mặt dưới niệu quản;
- Khâu phúc mạc, đặt dẫn lưu.
Phẫu thuật nội soi cắm lại 2 niệu quản
2.4 Theo dõi hậu phẫu và một số biến chứng có thể gặp
Theo dõi hậu phẫu:
- Rút dẫn lưu và cho bệnh nhân xuất viện sau 2 – 4 ngày;
- Rút ống thông tiểu Foley niệu đạo sau 7 ngày;
- Tái khám và rút ống thông JJ sau 1 tháng;
- Tái khám, thực hiện các xét nghiệm cần thiết sau 2 tháng.
Một số biến chứng:
- Hẹp hoặc tắc niệu quản do đường hầm dưới niêm mạc quá hẹp hoặc do bị gập góc;
- Trào ngược bàng quang – niệu quản do đường hầm dưới niêm mạc quá ngắn;
- Hoại tử đầu dưới niệu quản do mạch máu thành niệu quản bị tổn thương trong quá trình bóc tách.
Tùy từng biến chứng sẽ có biện pháp can thiệp xử trí phù hợp.
Tình trạng sức khỏe bệnh nhân ổn định sẽ được xuất viện sau 2 – 4 ngày
3. Đánh giá chung
Phẫu thuật nội soi trong điều trị trào ngược bàng quang – niệu quản bẩm sinh theo phương pháp Lich-Gregoir có thể thực hiện cho những bệnh nhân bị trào ngược một bên hoặc hai bên niệu quản. Đây là kỹ thuật có ưu điểm là lỗ mở bàng quang nhỏ nên an toàn, ít xâm lấn, có thời gian nằm viện ngắn và ít gặp biến chứng nhiễm trùng, rò nước tiểu, hẹp niệu quản. Ngoài ra, trong kỹ thuật này, chiều dài niệu quản ngắn, tránh được biến chứng thiếu máu nuôi niệu quản.
Tuy nhiên, trong trường hợp bàng quang có thành mỏng và có sẹo mổ cũ thì việc áp dụng kỹ thuật phẫu thuật nội soi cắm lại niệu quản theo phương pháp Lich-Gregoir có thể gặp nhiều khó khăn.
Cha mẹ khi thấy trẻ có dấu hiệu bị trào ngược bàng quang niệu quản có thể đưa trẻ đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được thăm khám và điều trị. Tại đây có đội ngũ bác sĩ phụ khoa được đào tạo bài bản, giàu chuyên môn và kinh nghiệm; hệ thống trang thiết bị hiện đại, đạt chuẩn quốc tế; chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp, giúp quá trình chẩn đoán và điều trị đạt hiệu quả cao.
Để được tư vấn chi tiết về bệnh trào ngược bàng quang niệu quản ở trẻ, quý khách vui lòng đến trực tiếp hệ thống y tế Vinmec hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
XEM THÊM:
- Viêm đường tiết niệu là bệnh gì và có nguy hiểm không?
- Dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng tiểu
- Nguyên nhân, dấu hiệu trẻ bị viêm đường tiết niệu
