Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Bùi Minh Phúc – Khoa sản phụ khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long. Bác sĩ có trên 18 năm làm việc trong lĩnh vực sản phụ khoa.
Tiêm oxytocin vào cơ tử cung và truyền nhỏ giọt vào tĩnh mạch nhằm kích thích cơn co tử cung tăng lên về tần số và cường độ. Đối tượng tiêm thông thường là những phụ nữ có tử cung co hồi không tốt sau đẻ đường dưới hoặc trong lúc mổ lấy thai.
1. Oxytocin là gì?
Oxytocin là hormone peptide được tổng hợp tại nhân trên thị và cạnh não thất của hạ đồi và hoạt động nhờ vào kết hợp với một protein đặc biệt đó là oxytocin-neurophysin. Oxytocin được tiết ra từ các đầu cùng thần kinh ở thùy sau tuyến yên.
Oxytocin tác động lên các thụ thể của nó trên cơ trơn tử cung, giúp kích thích cơn co tử cung làm tăng cả về cường độ, tần số và thời gian của cơn co tử cung. Nồng độ oxytocin gia tăng rất nhanh khi bắt đầu chuyển dạ và đạt tốt da vào giai đoạn sổ thai cho đến khi co hồi tử cung.
Oxytocin sẽ hấp thụ tốt bằng đường ngoài ruột. Ở đường tiêu hóa, oxytocin được phân hủy nhờ vào pepsin của dạ dày. Do đó, oxytocin được tiêm bắp hay vào cơ tử cung và đường truyền tĩnh mạch nhỏ giọt. Oxytocin tác dụng nhanh sau khi truyền tĩnh mạch khoảng 3-5 phút.
Oxytocin có thể được truyền vào cơ thể qua đường tĩnh mạch
2. Chỉ định và chống chỉ định
2.1 Chỉ định
Chỉ định tiêm oxytocin đối với những trường hợp cần tăng hoạt động của cơ tử cung như: khởi phát chuyển dạ, thúc đẩy chuyển dạ tăng cơn co tử cung, điều trị băng huyết sau sinh do đờ tử cung hoặc sau sinh, sau mổ sau sinh.
2.2 Chống chỉ định
Đặc biệt, oxytocin có thể gây nguy hiểm nếu thai vẫn trong buồng tử cung. Do đó chống chỉ định tuyệt đối với trường hợp:
- Suy thai cấp
- Bất xứng đầu chậu tuyệt đối
- Nhau tiền đạo trung tâm
- Nhau bong non thể nặng
- Mẹ có bệnh lý tim mạch gây rối loạn cung lượng tim
Oxytocin có thể gây nguy hiểm nếu thai vẫn ở trong buồng tử cung
3. Kỹ thuật tiêm oxytocin vào cơ tử cung
Tiêm oxytocin vào cơ tử cung trong những trường hợp tử cung co hồi không tốt sau sinh thường hoặc trong lúc mổ lấy thai.
3.1 Tiêm oxytocin trong trường hợp đẻ thường
Khi tiêm oxytocin vào cơ tử cung cần phải đảm bảo trong tử cung không còn sót rau thai hay màng rau. Trước khi tiêm oxytocin cần thực hiện một số thủ thuật sau:
- Kiểm soát tử cung.
- Thông tiểu trước khi tiêm để khỏi tiêm vào bàng quang.
- Sát khuẩn vùng thành bụng trước khi tiêm.
- Oxytocin có thể dùng 5 – 10 đơn vị.
Tiêm oxytocin nên sử dụng kim tiêm không quá to để tránh chảy máu, và cũng không quá nhỏ dễ bị tắc. sau khi kiểm soát tử cung, dùng bàn tay đang ở trong buồng tử cung đẩy tử cung về phía trước sát thành bụng trước. Chọc kim tiêm vào mặt trước vùng đáy tử cung, không chọc kim quá sâu thuốc sẽ vào buồng tử cung không có tác dụng làm tử cung co bóp. Sau khi bơm hết thuốc vào cơ tử cung mới rút tay trong buồng tử cung ra.
3.2 Tiêm oxytocin trong lúc mổ lấy thai
Trong khi mổ lấy thai, sau khi đã lấy thai ra khỏi buồng tử cung, có thể tiêm 5 đơn vị oxytocin vào cơ tử cung giúp tử cung co tốt có thể bóc rau dễ dàng. Nếu tử cung co hồi không tốt, sau khi tiêm có thể dùng tay xoa bóp thân tử cung để tử cung co rút lại. Khi tiêm oxytocin nên tiêm vào lớp cơ ở đáy tử cung, không nên chọc kim sâu quá thuốc sẽ vào buồng tử cung, cũng không nên tiêm nông quá thuốc sẽ làm phồng phúc mạc tử cung không có tác dụng làm cho tử cung co bóp.
Sau khi mổ lấy thai có thể tiêm oxytocin để lớp rau bóc tách được dễ dàng
4. Truyền nhỏ giọt oxytocin vào tĩnh mạch
Kỹ thuật truyền oxytocin nhỏ giọt tĩnh mạch trong những trường hợp đẻ chỉ huy để gây cơn co hoặc làm cho cơn co tử cung tiến triển bình thường. Mục đích truyền nhỏ giọt tĩnh mạch là để có thể chủ động điều chỉnh cơn co, giữ cho cơn co tử cung ở mức độ sinh lý, tránh các trường hợp cơn co quá mạnh hoặc quá yếu, như vậy là dùng oxytocin để chỉ huy cuộc đẻ.
Pha 5 đơn vị oxytocin vào 500ml huyết thanh ngọt đẳng trương 5% và truyền vào tĩnh mạch, như vậy mỗi giọt huyết thanh sẽ có 1/200 đơn vị oxytocin. Trong quá trình truyền oxytocin cần phải theo dõi sát về cơn co tử cung, tim thai, sự tiến triển của chuyển dạ để đề phòng các biến chứng của truyền oxytocin như: suy thai, cơn co tử cung cường tính, vỡ tử cung. Thời gian truyền oxytocin cũng không nên kéo dài quá 5 giờ tránh biến chứng đờ tử cung sau đẻ.
Tóm lại, tiêm oxytocin vào cơ tử cung và truyền nhỏ giọt vào tĩnh mạch nhằm kích thích cơn co tử cung tăng lên về tần số, cường độ và thời gian co tử cung.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.
Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ tốt nhất.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
