Bài viết bởi Bác sĩ Lê Văn Quảng – Bác sĩ Tai Mũi Họng, Khoa Khám bệnh & Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Ngày 18/11/2019 Ông Lê Văn Hải (55 tuổi) được đưa vào Vinmec Nha Trang trong tình trạng kích thích, đột ngột khó thở và khó nuốt rất nhiều diễn tiến rất nhanh. Trước đó bệnh nhân có đau họng, sốt khoảng 3 ngày, tự mua thuốc uống nhưng không giảm. Ông Hải đã được chẩn đoán viêm thanh nhiệt cấp tính biến chứng áp xe thanh thiệt và ekip bác sĩ xử trí một cách kịp thời và mổ cấp cứu.
Trong quá trình phẫu thuật, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân còn bị hoại tử một phần sụn thanh thiệt. Việc cắt lọc, dẫn lưu kịp thời áp xe, giúp cải thiện đáng kể tỷ lệ phục hồi và giảm đi các biến chứng nguy hiểm. Sau phẫu thuật, ông Hải hiện đã ổn định và hồi phục tốt.
Viêm thanh thiệt cấp là một viêm nhiễm nguy hiểm, tiến triển nhanh và gây tắc nghẽn, suy hô hấp cấp tính. Nguyên nhân gây bệnh thường do nhiễm trùng, các tác nhân nhiễm trùng có thể do vi khuẩn, virus, nấm… thông thường do nhiễm Haemophilus influenzae type B (HIB), các tác nhân không nhiễm khuẩn như bỏng hô hấp hay dị vật đường họng miệng.
Hình ảnh thanh môn trước và sau phẫu thuật của người bệnh
Bệnh thường gặp ở trẻ hơn là người lớn, do khác biệt cấu trúc giải phẫu và tính miễn dịch. Một trong những biến chứng của viêm thanh thiệt cấp tính là áp xe thanh thiệt – một biến chứng hiếm gặp và nguy hiểm chiếm khoảng 4% và rất hiếm trường hợp được báo cáo trong y văn cho đến nay.
Viêm thanh thiệt áp xe có thể diễn tiến rất nhanh trong vòng 12-24 giờ với những triệu chứng người bệnh bị kích thích, vật vã, nuốt đau, nuốt khó, khàn giọng, khó thở, âm thở rít và có thể phức tạp gây phù nề, tắc nghẽn hay co thắt đường thở dẫn đến ngạt và suy hô hấp nhanh chóng. Bệnh nhân có thể tử vong nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời.Tỷ lệ tử vong do tình trạng này trên toàn thế giới là 3 -7%.
Hình ảnh chụp X quang thấy khối áp xe đè toàn bộ đường thở của người bệnh bị áp xe thanh thiệt
Tiêu chí quan trọng nhất trong khi điều trị là phải đảm bảo không bị suy hô hấp cấp, vì khi xảy ra tình trạng đó, việc can thiệp đặt Nội khí quản (*) rất khó, do toàn bộ thanh môn bị chèn ép và phù nề. Khi đó, các bác sĩ phải sẵn sàng cho mở khí quản (**) để đảm bảo đường thở cho bệnh nhân.
Bệnh nhân nên được khám với bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng trong trường hợp có nghi ngờ viêm thanh thiệt cấp tính để có chẩn đoán và điều trị thích hợp, hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm.
Trẻ được tiêm phòng đầy đủ vắc-xin HIB giảm thiểu nguy cơ viêm thanh thiệt cấp tính hơn những trẻ không tiêm chủng đầy đủ. Khi thăm khám các trường hợp trẻ em có diễn biến viêm đường hô hấp nhanh, bị khàn tiếng, nuốt khó cần đặc biệt quan tâm đến nguy cơ trẻ bị viêm thanh thiệt.
Chú thích:
(*) Nội khí quản là một dụng cụ dạng ống, dùng để hỗ trợ hô hấp chủ động được đặt trực tiếp vào thanh quản thông qua đường miệng hay mũi.
(**) Mở khí quản là một thủ thuật đặt ống thở trực tiếp vào thanh quản qua mổ rạch da từ bên ngoài cổ.
