Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.Nguyễn Hải Hà – Trưởng Đơn nguyên vắc xin – Khoa Ngoại trú Nhi – Trung tâm Nhi – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Rubella là bệnh lây qua đường hô hấp rất nguy hiểm cho trẻ em và cả người trưởng thành, đặc biệt là phụ nữ mang thai trong ba tháng đầu. Bệnh vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và tiêm vắc-xin là cách duy nhất và có hiệu quả cao để phòng ngừa bệnh nguy hiểm này.
1. Tổng quan về bệnh Rubella
Rubella hay còn được gọi là bệnh sởi Đức gây ra do virus Rubella, đây là virus chứa ARN, thuộc họ Togavirus, lây truyền qua đường hô hấp. Virus cư trú tại vòm họng và các hạch bạch huyết, khi người lành tiếp xúc trực tiếp với chất nhầy của mũi/họng hay các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt xì hơi thì có thể bị nhiễm bệnh. Bệnh đặc trưng bởi triệu chứng ban đỏ. Giai đoạn dễ lây nhiễm bệnh Rubella là từ 7 ngày trước đến 7 ngày sau khi phát ban. Bệnh thường phát triển mạnh vào mùa xuân. Virus rubella đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu của thai kì vì sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển và biệt hóa các cơ quan của thai nhi trong giai đoạn này dẫn đến một số dị tật của thai nhi ở mắt, tim, não, gây điếc bẩm sinh, thậm chí có thể sảy thai hoặc mắc Rubella bẩm sinh. Ước tính hàng năm trên thế giới có 700.000 trẻ em bị chết vì hội chứng rubella bẩm sinh.
2. Vắc-xin rubella có mấy loại?
Vắc-xin phòng bệnh Rubella gồm các loại là: vắc-xin rubella đơn giá, vắc-xin nhị giá phối hợp sởi-rubella (MR), vắc-xin tam giá phối hợp sởi-quai bị-rubella (MMR, Priorix, ROR…), vắc-xin tứ giá phối hợp sởi-quai bị-rubella- thủy đậu.
Hiện nay tại Việt Nam, ngoài Chương trình tiêm chủng mở rộng đang cung cấp vắc-xin nhị giá phòng sởi –rubella (MR) còn có vắc-xin phòng sởi-quai bị -rubella đang được cung cấp trong Chương trình tiêm chủng dịch vụ tại các trung tâm tiêm phòng trên cả nước.
Vắc-xin phòng bệnh Rubella giúp tạo miễn dịch chủ động
3. Công dụng và phác đồ tiêm của vắc-xin phòng rubella
Vắc-xin ngừa sởi Đức (Rubella) đơn giá hay phối hợp đều được sử dụng để tạo nên miễn dịch chủ động, đặc hiệu giúp ngăn ngừa rubella. Hiệu quả của vắc-xin thường bắt đầu sau khoảng 2-4 tuần sau khi sử dụng và 95% đều có miễn dịch sau khi hoàn thành quá trình tiêm chủng.
Trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, vắc-xin phòng sởi-rubella (MR) được tiêm chủng miễn phí có trẻ em sau 1 tuổi (thường là 18 tháng tuổi); vắc-xin sởi – quai bị – rubella là vắc-xin được sử dụng trong Chương trình tiêm chủng dịch vụ cho cả trẻ em và người lớn từ 1 tuổi trở lên. Lịch tiêm của vắc-xin này như sau:
- Với trẻ em: Mũi 1: Vào lúc trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên (thường cách mũi vắc-xin phòng sởi tiêm lúc 9 tháng tuổi tối thiểu 6 tháng). Mũi 2: Mũi tiêm nhắc lại vào giai đoạn đi học của trẻ lúc 4-6 tuổi (thường cách 4 năm sau mũi 1)
- Đối với người lớn, phụ nữ trước khi mang thai: tiêm 1 liều duy nhất, những vùng có nguy cơ cao có thể tiêm 2 liều cách nhau tối thiểu 1 tháng.
- Liều dùng của vắc-xin thường là 0,5 ml, tiêm dưới da.
4. Các tác dụng phụ của vắc-xin rubella
Các loại vắc-xin đều có những tác dụng phụ không mong muốn nhưng phần lớn là tác dụng phụ nhẹ, kéo dài 1-2 ngày sau khi tiêm vắc-xin và không cần can thiệp về y tế như:
- Đau nhức, nóng rát ở vùng tiêm
- Sốt, tiêu chảy, choáng váng
- Cảm giác khó chịu toàn thân, đau đầu, kích thích
- Đau cơ, khớp thường gặp ở phụ nữ trưởng thành nhưng cũng tương đối hiếm
- Buồn nôn, nôn, mệt mỏi
- Các phản ứng nặng như giảm tiểu cầu, sốc phản vệ hoặc tổn hại thần kinh trung ương là cực kỳ hiếm gặp.
Tuy không xảy ra thường xuyên nhưng cũng cần cảnh giác với những tác dụng phụ nặng ngoài ý muốn như sốc phản vệ bằng cách đưa trẻ đến những cơ sở y tế uy tín về tiêm chủng.
Vắc-xin phòng bệnh sởi-quai bị-rubella là vắc-xin kết hợp
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc Vinmec đang cung cấp dịch vụ tiêm chủng với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn,người già, phụ nữ trước và trong khi mang thai. Trong đó có vắc-xin phòng sởi-quai bị-rubella MMR do hãng MSD của Mỹ sản xuất. Quý khách hàng lựa chọn tiêm vắc-xin tại Vinmec sẽ hoàn toàn yên tâm về chất lượng vắc-xin cũng như quy trình thực hiện, bởi:
- Trước khi tiêm vắc-xin, tất cả khách hàng được khám sàng lọc trước tiêm với các bác sĩ chuyên khoa Nhi – vắc-xin để giúp khách hàng đảm bảo sức khỏe tốt nhất khi tiêm chủng. Bác sĩ sẽ tư vấn các loại vắc-xin phòng bệnh phù hợp với từng lứa tuổi theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới cũng như cách theo dõi phản ứng sau tiêm vắc-xin.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ giúp gia đình yên tâm trong quá trình tiêm chủng.
- 100% đối tượng tiêm chủng được theo dõi và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Phòng theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ – điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra. Ngoài ra, hệ thống Bệnh viện Vinmec luôn luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng để xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn để đảm bảo cho trẻ được tiêm chủng an toàn nhất.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, với tủ lạnh chứa vắc-xin tại mỗi phòng tiêm là tủ lạnh chuyên dụng vẫn có thể đảm bảo nhiệt độ +2 đến +8 độ C khi mất điện trong vòng 24 giờ, nhằm giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
- Hiện Vinmec đang xây dựng phần mềm có thể kiểm tra lịch sử tiêm của trẻ hoặc đặt lịch nhắc để cha mẹ không quên lịch tiêm chủng của con qua máy tính, điện thoại một cách thuận tiện.
- Thông tin tiêm chủng sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.
Bác sĩ Nguyễn Hải Hà từng công tác nhiều năm tại Khoa Nhi – Sơ sinh Bệnh viện Thanh Nhàn – Hà Nội và Khoa sơ sinh – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City trước khi đảm nhiệm vị trí là Trưởng đơn nguyên vắc xin thuộc khoa Ngoại trú Nhi bệnh viện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City như hiện nay.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
