Mới đây dư luận lại một lần nữa được “cảnh tỉnh” sau vụ việc phát hiện cặp sán dây lợn dài khoảng 4m trong cơ thể của một nam bệnh nhân. Tiết canh, nem chạo, thịt tái là những món ăn tiềm ẩn nguy cơ cao mắc bệnh sán dây lợn.
1. Phát hiện 2 con sán dây lợn dài 4m trong cơ thể người
Ngày 21/5/2019, Viện Sốt rét Ký sinh trùng Côn trùng thành phố Hồ Chí Minh (thuộc Bộ Y tế) đã tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân nhiễm bệnh sán dây lợn. Được biết, bệnh nhân là một nam ngoại quốc 40 tuổi, quốc tịch Thái Lan, hiện đang cư trú và làm việc tại tỉnh Bình Dương, Việt Nam. Trước đó, người bệnh đã đến gặp bác sĩ trong tình trạng hoang mang lo sợ sau nhiều lần phát hiện những “vật thể lạ” có màu trắng, hình đoạn dẹp với chiều dài khoảng 3 đến 4cm rơi ra từ hậu môn. Khi đi cầu, quan sát trong phân cũng thấy sự xuất hiện của những đoạn dẹp như vậy.
Sau khi tiến hành thăm khám và làm xét nghiệm cận lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân đã bị nhiễm sán dây lợn trưởng thành. Ngay sau đó, bệnh nhân được chỉ định thực hiện phương pháp tẩy xổ. Sau khi uống thuốc 3 giờ, bệnh nhân có đi cầu hai lần và xổ ra được nhiều đốt sán dây cùng với 2 con sán dây lợn với tổng chiều dài đến khoảng 4m. Trường hợp này được ghi nhận là ca bệnh ít gặp, khi người bệnh nhiễm cùng lúc 2 con sán dây trưởng thành.
Qua đó, bác sĩ cảnh báo, bệnh sán dây lợn ở người hiện đang vào mùa cao điểm và đã lưu hành trên diện rộng tại Việt Nam. Với đặc thù là một quốc gia về nông nghiệp, từ lâu người dân đã quen với việc chăn nuôi, sinh hoạt, thói quen ăn uống chưa thật sự hợp vệ sinh, có tập quán dùng tiết canh, thịt sống, thịt tái,… Đây là những yếu tố nguy cơ làm cho tỷ lệ nhiễm giun sán ở nước ta luôn ở mức cao, đặc biệt là nhóm bà con ở vùng sâu vùng xa, các dân tộc miền núi.
Thịt lợn sống tồn tại nguy cơ nhiễm ấu trùng sán dây lợn
2. Bệnh sán dây lợn nguy hiểm ra sao?
Trường hợp người ăn phải thực phẩm nhiễm trứng sán, khi vào trong cơ thể, trứng sán sẽ cho ra ấu trùng lợn gạo. Với những người ăn phải ấu trùng sán, khi ăn vào cơ thể sẽ phát triển thành những con sán dây trưởng thành.
Những bệnh nhân ăn phải trứng sán có khả năng gặp nhiều nguy hiểm nếu trứng phát triển thành ấu trùng và di chuyển đến các bộ phận khác như mắt, não, tim và các cơ quan nội tạng. Hậu quả khi ấu trùng ở mắt sẽ dẫn đến tăng nhãn áp, giảm thị lực, mù lòa. Còn khi ấu trùng ở não, bệnh nhân có thể bị co giật, động kinh, liệt tay chân, rối loạn trí nhớ và đau đầu dữ dội. Trường hợp bệnh nhân khi ăn phải ấu trùng, khi vào cơ thể sẽ phát triển thành sán dây trưởng thành và hầu như không gây nguy hiểm. Chúng sẽ tiếp tục ký sinh trong cơ thể, sống cùng người bệnh.
3. Tránh những món ăn có nguy cơ cao gây bệnh sán dây lợn ở người
Để tránh nguy cơ bị nhiễm sán, tuyệt đối không ăn các thực phẩm sống, chưa nấu chín kỹ hay các loại rau sống không đảm bảo vệ sinh. Đặc biệt là những món ăn tiềm ẩn nguy cơ cao gây bệnh sán dây lợn:
3.1. Tiết canh
Tiết canh có bản chất là máu sống, thường được dân gian dùng trực tiếp không qua chế biến hoặc được chế biến sơ cùng các loại thịt, xương nên khả năng cao sẽ không thể tiêu diệt các loại vi khuẩn, ký sinh trùng. Đặc biệt là máu của lợn, gà, vịt, thường tiềm ẩn nguy cơ nhiễm sán dây lợn.
Vì vậy, người dân nên từ bỏ thói quen ăn tiết canh để hạn chế đi một nguồn lây nhiễm bệnh. Bên cạnh đó, khi tiếp xúc và chế biến thịt lợn, người nội trợ nên sử dụng găng tay hoặc các dụng cụ bảo hộ cần thiết. Sau khi chế biến, nên vệ sinh cá nhân và rửa tay kỹ bằng xà phòng.
3.2. Nem chua
Nem chua sống thường được làm từ nguyên liệu là da lợn, thịt lợn, đường, gia vị… sau đó lên men lactic. Trong quá trình chế biến và bảo quản nem, nếu không bảo đảm được vô trùng, món ăn này rất dễ bị nhiễm bẩn, nhiễm khuẩn, nhiễm giun sán. Bên cạnh đó, thịt nếu để quá lâu trong điều kiện ẩm cũng rất dễ hình thành nên môi trường lý tưởng cho nấm mốc và vi khuẩn độc hại phát triển.
Ngoài ra, nem chua thực chất chỉ là món thịt tái, không được đun nấu kỹ càng nên người sử dụng rất dễ bị nhiễm sán dây lợn khi nguyên liệu dùng làm nem trước đó được lấy từ thịt lợn gạo.
Nem chua làm từ thịt lợn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm sán
3.3. Thịt tái
Ăn các loại thịt tái (như thịt bò tái trong các món nước, thịt bít tết, thịt lợn tái…) sẽ có nguy cơ nhiễm các bệnh về ký sinh trùng như sán dải bò (sán xơ mít), sán lá gan, sán dây lợn… Các loại ký sinh trùng này có thể dẫn đến hàng loạt triệu chứng ở hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến ruột, gan và các cơ quan khác trong cơ thể.
Ngoài ra, thịt tái sống còn là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, đặc biệt là khi bảo quản không đúng cách, hậu quả dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa và các bệnh lý khác. Do vậy, người dân cần áp dụng nguyên tắc “ăn chín uống sôi” và tốt nhất là không ăn thịt tái để phòng tránh bệnh tối đa.
Bên cạnh đó, bản thân các hộ gia đình phải chú ý vệ sinh môi trường xung quanh và trong khu vực sinh sống. Đặc biệt là ở những vùng có người nhiễm sán dây lợn trưởng thành trong ruột, cần quản lý phân tươi, sử dụng nhà cầu hợp vệ sinh, chăn nuôi hợp lý và hạn chế lợn thả rông. Trường hợp bệnh nhân khi phát hiện dấu hiệu ấu trùng hoặc sán dây lợn trưởng thành trong cơ thể, phải đến ngay các cơ sở y tế, các phòng khám chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
