Kỹ thuật phết máu ngoại vi được áp dụng để phát hiện các bệnh liên quan đến máu, đặc biệt là tình trạng thiếu máu, được thực hiện bằng cách quan sát các tế bào máu dưới kính hiển vi để có thể thấy được kích thước, hình dạng, màu sắc hoặc cấu tạo của tế bào hồng cầu.
1. Phết máu ngoại vi là gì?
Phết máu ngoại vi là kỹ thuật được thực hiện để kiểm tra một mẫu máu ngoại biên bằng kính hiển vi. Cụ thể, bác sĩ sẽ lấy một ít máu của người có bệnh lý máu phết mỏng trên tấm kính và quan sát tiêu bản phết máu ngoại vi dưới kính hiển vi. Kỹ thuật này giúp các bác sĩ tìm ra hầu hết các thông tin của tất cả các xét nghiệm liên quan đến huyết học. Ngoài ra, phết máu ngoại vi cũng giúp bác sĩ phát hiện ra các tế bào máu bất thường mà máy tự động không phát hiện ra được. Có tất cả 3 loại huyết học tế bào là tiểu cầu, hồng cầu và bạch cầu là có thể được kiểm tra.
Trong máu ngoại biên, có 5 loại khác nhau của các bạch cầu có thể được xác định là: Bạch cầu ái toan, bạch cầu trung tính, bạch cầu lympho, bạch cầu ái kiềm và bạch cầu mono. Khi soi dưới kính hiển vi, các bác sĩ hoặc kỹ thuật viên có thể xác định được kích thước, màu sắc, hình dạng và cấu tạo của tế bào hồng cầu. Việc xếp loại tế bào hồng cầu theo sự thay đổi giúp bác sĩ xác định được nguyên nhân của tình trạng thiếu máu cũng như các bệnh lý bất thường khác.
Các bạch cầu sẽ được kiểm tra về số lượng, phân biệt và đếm từng loại theo mức độ trưởng thành. Nếu số lượng bạch cầu chưa trưởng thành tăng lên sẽ gây ra bệnh bạch cầu (leukemia) hoặc tình trạng nhiễm trùng. Nếu bạch cầu giảm có thể là dấu hiệu của sự suy tủy sản xuất bạch cầu, phá hủy bạch cầu ở các mạch máu ngoại vi hoặc bạch cầu bị cô lập.
Phết máu ngoại vi bình thường
2. Khi nào thì cần thực hiện kỹ thuật phết máu ngoại vi?
Kỹ thuật phết máu ngoại vi là một xét nghiệm máu được tiến hành nhằm đánh giá các tế bào máu khi công thức máu bất thường. Kỹ thuật này được thực hiện bởi máy đếm tế bào tự động nhằm chỉ ra sự hiện diện của các tế bào máu bất thường hoặc tế bào chưa trưởng thành.
Xét nghiệm máu này cũng được thực hiện khi bệnh nhân có các dấu hiệu liên quan đến những rối loạn ảnh hưởng đến đời sống của hồng cầu hay quá trình sản xuất tế bào máu. Trong đó, một số triệu chứng người bệnh cần lưu ý như:
- Thường xuyên uể oải, mệt mỏi.
- Da tái xanh hoặc vàng da không rõ nguyên nhân
- Sốt
- Dễ bị bầm máu, chảy máu cam hay xuất huyết bất thường
- Lách to
- Đau xương bất thường
Kỹ thuật phết máu ngoại vi cũng được thực hiện một cách định kỳ khi người bệnh đang được điều trị hay theo dõi diễn biến một bệnh lý nào khác liên quan đến các tế bào máu.
3. Quy trình thực hiện kỹ thuật phết máu ngoại vi
Kỹ thuật phết máu ngoại vi được thực hiện qua các bước sau:
- Lấy một giọt máu từ ngón chân hoặc ngón tay của người bệnh và đặt lên phiến kính.
- Nếu cần thiết, nhân viên y tế có thể thực hiện chọc tĩnh mạch để lấy máu vào một ống nghiệm nắp tím.
- Xét nghiệm máu ngoại vi đầu tiên được xem xét với máy đếm tế bào được lập trình tự động nhằm phát hiện các tế bào bất thường cũng như các biến thể khác.
- Phết máu ngoại vi để đánh giá sẽ được thực hiện bởi các kỹ thuật viên.
- Nếu số lượng tế bào thấp sẽ được đếm bằng tay để đảm bảo độ chính xác.
- Do đó, bác sĩ chính là người sẽ xem xét kết quả phết máu ngoại vi để đảm bảo kết quả chính xác nhất.
Kỹ thuật phết máu ngoại vi
4. Những lưu ý trước và sau khi thực hiện kỹ thuật phết máu ngoại vi
4.1. Lưu ý trước khi thực hiện kỹ thuật phết máu ngoại vi
Trước khi tiến hành kỹ thuật phết máu ngoại vi hay các xét nghiệm máu, cần lưu ý những điều sau:
- Thông báo với bác sĩ về các loại thuốc, thực phẩm chức năng hay vitamin bạn đang sử dụng trước khi thực hiện xét nghiệm phết máu ngoại vi.
- Yêu cầu bác sĩ cung cấp đầy đủ các quy trình và thủ tục xét nghiệm máu.
- Không cần thiết phải nhịn ăn trước khi thực hiện xét nghiệm.
4.2. Lưu ý sau khi thực hiện kỹ thuật phết máu ngoại vi
Sau khi thực hiện xét nghiệm phết máu ngoại vi, hãy dùng một miếng gòn được tẩm cồn để ép nhẹ lên vùng tĩnh mạch vừa chích lấy máu.
Nếu có bất cứ thắc mắc nào về kỹ thuật phết máu ngoại vi hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và giải đáp nhanh nhất.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
