Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tạ Quang Hùng – Khoa Ngoại tổng hợp – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Phẫu thuật nhãn khoa là một trong những phẫu thuật quan trọng bất kể vì lý do gì. Để thực hiện phẫu thuật thì việc gây tê trước mổ là vô cùng cần thiết và yêu cầu nhiều kỹ năng chuyên môn của người thực hiện. Hình thức gây tê hậu nhãn cầu là hình thức gây tê có những ưu và nhược điểm khác nhau.
1. Chuẩn bị trước gây tê hậu nhãn cầu
Trong phẫu thuật nhãn khoa có các phương pháp gây tê điển hình như: gây tê hậu nhãn cầu, gây tê cạnh nhãn cầu, gây tê tại chỗ, gây tê dưới bao tenon…Nhìn chung dù là phương pháp nào thì trước khi gây tê chuẩn bị cho phẫu thuật ổ mắt, người bệnh đều phải thực hiện một số công tác thăm khám chuẩn bị:
- Đánh giá toàn trạng bệnh nhân.
- Đánh giá khả năng đáp ứng của bệnh nhân đối với phương pháp vô cảm.
- Quan sát và thăm khám vùng sẽ gây tê.
- Giải thích, tư vấn cho bệnh nhân và gia đình về phương pháp gây tê sử dụng.
- Hướng dẫn bệnh nhân nhịn ăn, nhịn uống trước quy trình.
- Truyền dịch cho bệnh nhân trước khi vào phòng phẫu thuật.
- Chuẩn bị phương tiện và thiết bị theo dõi mạch, huyết áp, SpO2,…
Mục đích gây tê hậu nhãn cầu là bất động nhãn cầu, vô cảm kết mạc và nhãn cầu, ổn định nhãn áp.
Gây tê hậu nhãn cầu giúp vô cảm kết mạc và nhãn cầu trước khi phẫu thuật
Bác sĩ sẽ đặt bệnh nhân nằm ngửa đầu, đầu đặt cố định trên gối ở giữa phẫu trường để có thể dễ dàng thao tác gây tê.
Dụng cụ và thuốc men:
- Ống chích 5ml.
- Thuốc sát trùng (Betadine 5%).
- Thuốc tê Lidocain 2% 3-5ml, có thể thêm hyaluronidase 75UI/ml.
2. Kỹ thuật gây tê hậu nhãn cầu
Gây tê hậu nhãn cầu là kỹ thuật dùng kim tiêm chọc qua da hoặc qua cùng đồ dưới, đi qua phía dưới nhãn cầu để đưa thuốc tê vào chóp cơ phía sau nhãn cầu.
Quy trình tiêm hậu nhãn cầu:
- Tiến hành sát trùng mí mắt trên, mí mắt dưới và xung quanh mắt.
- Xác định vị trí đâm kim tiêm: điểm nối giữa 1⁄3 ngoài và 2⁄3 trong bờ dưới hốc mắt.
- Hướng mũi kim tiêm ôm sát nhãn cầu, kết hợp quan sát chuyển động của nhãn cầu. Xác định mũi kim có chạm hoặc đâm vào nhãn cầu hay không để điều chỉnh lại hướng tiêm.
- Khi mũi kim đã ở chính xác vị trí (2,5-3,5cm), nhẹ nhàng bơm thuốc ra sau nhãn cầu.
- Đặt bóng ép lên trên để thuốc tê khuếch tán, giúp giảm nhãn áp, phù nề trong mắt.
- Bỏ bóng ép, kiểm tra sự dịch chuyển của mi mắt và nhãn cầu.
- Tra thuốc sát khuẩn và sát khuẩn vùng da quanh mắt (Betadine 5%) để chuẩn bị cho phẫu thuật.
Kỹ thuật gây tê hậu nhãn cầu
3. Ưu điểm và nhược điểm của tiêm hậu nhãn cầu
Phương pháp gây tê hậu nhãn cầu trong phẫu thuật mắt mang lại những ưu điểm và nhược điểm sau:
- Ưu điểm: thể tích thuốc ít, tác dụng nhanh (5-7 phút), kéo dài khoảng 1-2 giờ.
- Nhược điểm: mất vận động ít, kết mạc rìa tê ít. Trường hợp không may có thể gây rủi ro như kim chọc vào nhãn cầu (thủng nhãn cầu), tụ máu, liệt vận nhãn, co thắt động mạch trung tâm võng mạc, teo cơ ngoại nhãn, phù kết mạc, mất thị lực tạm thời. Do vậy hiện nay gây tê bằng tiêm hậu nhãn cầu ngày càng ít được sử dụng.
Trường hợp chống chỉ định
Gây tê hậu nhãn cầu không được áp dụng đối với các trường hợp sau:
- Người bệnh không hợp tác.
- Người bệnh có vấn đề về đông máu.
- Người bệnh dị ứng với thuốc tê.
Ngày nay gây tê cạnh cầu được đánh giá ít gây tai biến hơn so với kỹ thuật gây tê hậu nhãn cầu, do vậy những năm gần đây kỹ thuật này được dùng phổ biến để gây tê cho các phẫu thuật nhãn khoa thay thế cho tiêm hậu nhãn cầu.
Nếu bạn đang gặp phải những vấn đề về thị lực thì hãy đến ngay cơ sở y tế để được các bác sĩ khám và điều trị sớm nhất. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói dịch vụ liên quan đến thị lực như:
- Gói tầm soát tật khúc xạ
- Gói khám và tư vấn phẫu thuật đục thuỷ tinh thể
- Gói Ortho-K
Thạc sĩ. Bác sĩ Tạ Quang Hùng đã có trên 10 năm kinh nghiệm trong giảng dạy và thực hành trong lĩnh vực Gây mê hồi sức. Hiện tại, đang là bác sĩ Gây mê hồi sức, khoa Ngoại tổng hợp – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
