Thế nào là chụp bể thận niệu quản xuôi dòng?

Chụp niệu quản là phương pháp được dùng để xác định tắc niệu quản hoặc các hẹp do sỏi hay nguyên nhân khác gây ra để tìm ra phương hướng điều trị bệnh tốt nhất cho bệnh nhân.

1. Thế nào là chụp bể thận niệu quản xuôi dòng?

Chụp sỏi niệu quản xuôi dòng sử dụng khi cần khảo sát tổng quát về hình thái của đường dẫn niệu cao, từ đó bác sĩ sẽ tiến hành bơm thuốc đối quang, thuốc đi vào thận qua ống thông trực tiếp đi qua da. Đây là một kĩ thuật được sử dụng bổ sung thêm hoặc thay thế cho phương pháp chụp bể thận niệu quản ngược dòng, nhằm xác định hình thái và sự lưu thông nước tiểu. Vì thế, đây là một kỹ thuật tương đối dễ thực hiện và chi phí cũng thấp hơn nhiều so với các phương thức kỹ thuật khác.

2. Những lưu ý khi tiến hành chụp bể thận niệu quản xuôi dòng

Kỹ thuật chụp niệu quản sẽ phụ thuộc vào việc bể thận giãn hay không giãn, dựa vào mục đích khi bơm thuốc đối quang hay kết hợp các phương pháp điều trị qua đường chọc dò.

Thông thường tại Vinmec, để tiến hành kỹ thuật chụp này, bệnh nhân sẽ được các bác sĩ yêu cầu nằm sấp, đôi khi chếch, sử dụng gối lót dưới bụng. Nếu bệnh nhân nằm trên bàn máy X quang được tăng sáng truyền hình thì bàn có thể dựng đứng. Để tiến hành thực hiện kỹ thuật thành công, bệnh nhân sẽ được gây tê tại vị trí chọc dò, hoặc gây mê đối với những người không hợp tác.

Các bác sĩ sẽ tiến hành định vị bể thận bằng phương pháp siêu âm là phương pháp đơn giản, hiệu quả nhất.

2.1 Định vị bể thận

Để định vị bể thận, có thể dựa vào ba cách thức sau:

• Dựa vào mốc giải phẫu: Người bệnh khi đó sẽ được yêu cầu phải nằm sấp để tiến hành chọc kim vào bể thận, hướng kim phải thẳng đứng. Điểm chọc kim cần chính xác, chọc kim 1cm vào phía trong điểm giữa của đường nối hai cực thận. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành đẩy kim vào nhẹ nhàng, từ từ cho đến khi thấy có nước tiểu thoát ra. Đây là cách định vị được sử dụng khi mà bể thận không giãn hoặc khó có thể định vị trên siêu âm.
• Dựa vào siêu âm: Đây là một cách thức rất đơn giản, khi đài bể thận giãn. Có thể xác định được chính xác chiều sâu của bể thận, tránh được các tạng như đại tràng, mạch máu, lách, gan. Không những thế còn có thể theo dõi hướng chọc dò, vị trí của kim trong đài và bể thận.
• Dựa vào hình ảnh bể thận khi có thuốc đối quang: đây là cách được sử dụng phổ biến khi cần chọc kim chính xác một đài thận nào đó, được sử dụng để can thiệp vào việc lấy sỏi thận hoặc phẫu thuật qua da.

2.2. Chọc dò

Khi cần chụp bể thận đơn thuần, bác sĩ sẽ tiến hành chọc kim phía sau với hướng kim thẳng đứng. Đồng thời, có thể kết hợp can thiệp điều trị chọc phía sau bên, và hướng lên trên vào trong rồi ra trước.

Kim nhỏ Chiba thường được sử dụng khi chụp bể thận, ngoài ra cũng có thể sử dụng trocart – ống thông 18G nếu kết hợp can thiệp.

Những trường hợp không định vị được bằng siêu âm thì nếu như nước tiểu không chảy ra sẽ cần phải rút nhẹ và tiến hành hút cho đến khi thấy có nước tiểu.

2.3. Chụp bể thận xuôi dòng

Đầu tiên, thực hiện luồn ống thông có chất liệu mềm vào bể thận, sau đó tiến hành bơm thuốc đối quang, đồng thời theo dõi dưới màn tăng sáng.

Nếu phát hiện nước tiểu có áp lực, bác sĩ có thể dẫn lưu nước tiểu kết hợp với không bơm lượng thuốc vào cơ thể nhiều hơn lượng nước tiểu rút ra ngoài, nhằm tránh những trường hợp tăng áp hoặc gây ra các biến chứng khác. Thuốc đối quang được sử dụng là thuốc đối quang i-ốt, có thể tan được trong nước, và số lượng sẽ thay đổi tùy thuộc vào mức độ giãn đường dẫn niệu.

Tuy nhiên cần lưu ý cần tiến hành chụp phim lúc đầy thuốc, với nhiều tư thế, kiểm tra toàn bộ đường dẫn niệu, tối thiểu là đến chỗ tắc nghẽn. Sau khi chụp phim xong thì hút thuốc đối quang ra, rút ống thông khỏi cơ thể.

3. Một số nhận định chung về kết quả

Khi đường dẫn niệu được choán đầy bởi thuốc đối quang thì sẽ hiện hình rõ ràng, không bị giãn giả tạo như một số trường hợp khi tiến hành thực hiện kỹ thuật chụp ngược dòng. Ngoài ra, nếu đường dẫn niệu giãn quá nhiều có thể gây khó khăn trong việc có được hình ảnh rõ ràng cho đến vị trí tắc nghẽn. Những hình ảnh bất thường đường giãn niệu sẽ gồm hẹp, giãn tắc, hình khuyết, hình lồi…

Chụp bể thận niệu quản là một phương thức kỹ thuật y tế không quá khó nhưng đòi hỏi phải được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn chẩn đoán hình ảnh và có cơ sở vật chất y tế đầy đủ. Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có triển khai kỹ thuật chụp bể thận do đội ngũ y bác sĩ khoa Chẩn đoán hình ảnh có chuyên môn giỏi, giàu kinh nghiệm thực hiện, với hệ thống trang thiết bị y tế đầy đủ, tiên tiến sẽ cho kết quả điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

Để được tư vấn chi tiết về kỹ thuật chụp bể thận xuôi dòng tại Vinmec, quý khách vui lòng đến trực tiếp hệ thống y tế Vinmec hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.

XEM THÊM:

• Tán sỏi thận qua da bằng máy tán hơi và siêu âm/có C – ARM
• Sỏi niệu quản gây những biến chứng gì?
• Phẫu thuật nội soi tán sỏi thận qua da đường hầm nhỏ