Ung thư cũng như nhiều bệnh lý khác đều có đặc điểm chung là hậu quả tương tác của 03 yếu tố cơ bản sau: (1) tác nhân gây bệnh, (2) yếu tố môi trường và (3) cơ thể vật chủ (vật chủ ở đây chính là con người). Tùy theo những điều cụ thể nhất định mà từng yếu tố đó giữ vai trò nhiều hay ít, do vậy chúng ta thấy trên thực tế là cùng sống trong một môi trường như nhau và cùng tiếp xúc với tác nhân gây bệnh như nhau, nhưng bệnh có thể phát sinh ở người này mà không phát sinh ở người khác. Hoặc cùng bị bệnh nhưng có người bệnh tiến triển nhanh hơn và nặng hơn, có người bệnh tiến triển bệnh chậm hơn và nhẹ hơn, có người đáp ứng với điều trị tốt hơn và có người đáp ứng với điều trị kém hơn.
Hiện nay, sự phát triển của Y học tuy đã đạt được nhiều thành tựu to lớn và các số liệu nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong do ung thư từ những năm 1980 đến 2007 có xu thế giảm rõ rệt, tuy vậy ung thư vẫn là vấn đề Y tế lớn đối với nhân loại và đồng thời cũng là thách thức đối với Y học. Mỗi năm thế giới có thêm khoảng 12,7 triệu trường ung thư mới mắc được phát hiện và 7,6 triệu bệnh nhân tử vong do ung thư. Tổ chức Y tế thế giới và chính phủ nhiều nước, trong đó có Việt Nam, đã có nhiều chuơng trình Y tế thiết thực nhằm cải thiện tình trạng bệnh lý ung thư, tuy nhiên vẫn còn rất nhiều bệnh nhân khi phát hiện ra bệnh thì đã ở giai đoạn muộn. Phần lớn bệnh nhân ung thư đều đang trong lứa tuổi lao động, nhiều người giữ vai trò trụ cột trong gia đình, do vậy ung thư gây ra những tổn thất to lớn trực tiếp, gián tiếp cho xã hội và bản thân gia đình người bệnh.
Tại Việt Nam các bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới là: ung thư phổi, ung thư dạ dày, ung thư gan, ung thư đại-trực tràng, ung thư thanh quản và ung thư thực quản . Ở nữ giới các bệnh ung thư phổ biến nhất là: ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư đại-trực tràng, ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư gan .
So với tỷ lệ chung trên thế giới thì Việt Nam thuộc nhóm nước có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất đối với: ung thư phổi, ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư cổ tử cung, ung thư gan, ung thư đại-trực tràng. Việt nam cùng với Trung quốc, Nhật bản, Hàn quốc và Triều tiên là những nước có tỷ lệ ung thư dạ dày cao nhất thế giới. Bên cạnh đó tỷ lệ ung thư gan tại Việt nam cũng thuộc mức cao nhất thế giới, đặc biệt ở nam giới. Hầu hết các bệnh ung thư phổ biến thường gặp tại Việt Nam đều chưa có xu hướng giảm xuống hay vẫn đang tiếp tục tăng lên. Khoảng 85% số bệnh nhân ung thư tại Việt Nam được phát hiện khi đã ở độ tuổi trên 40, rất nhiều người đang ở trong độ tuổi thành đạt của nghề nghiệp, có khả năng đóng góp nhiều cho xã hội, đang giữ các trọng trách quan trọng tại các cơ quan hay là trụ cột trong gia đình. Điều này cho chúng ta thấy những hậu quả trực tiếp và gián tiếp đối với xã hội và gia đình người bệnh là rất to lớn.
Mục tiêu của điều trị bệnh lý ung thư là loại bỏ tổ chức ung thư, hiện nay có rất nhiều phương pháp điều trị khác nhau được phát triển và áp dụng trong thực tiễn điều trị bệnh nhân ung thư như: phẫu thuật (bao gồm cả ghép tạng), tia xạ (xạ trị liệu), phẫu thuật bằng tia gamma, điều trị bằng hóa chất (hóa trị liệu), nút mạch thông thường hoặc nút mạch có kết hợp với hóa chất hay kết hợp với chất đồng vị phóng xạ, đốt điện, tiêm cồn, điều trị bằng các phương pháp phân tử (tế bào gốc, gen trị liệu)……….Nhưng dù áp dụng biện pháp điều trị nào thì để đạt được hiệu quả điều trị cao, vấn đề cốt lõi là phải phát hiện ra bệnh lý ung thư ở giai đoạn càng sớm càng tốt. Chính vì vậy việc khám sức khỏe định kỳ có một nghĩa quan trọng không những giúp định hướng phát hiện sớm ung thư mà còn giúp phân loại được những người nào thuộc nhóm nguy cơ cao có khả năng bị ung thư cần phải theo dõi – tầm soát ung thư định kỳ.
Việc theo dõi – tầm soát ung thư định kỳ có nhiều cấp độ khác nhau nhưng phổ biến nhất là kết hợp giữa xét nghiệm máu (các dấu ấn ung thư) và chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ hạt nhân……) hay nội soi đối với bệnh lý ung thư một số cơ quan như hệ tiêu hóa, hô hấp.
Tại bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec, để có thể tầm soát sớm và đưa ra các phác đồ điều trị phù hợp, chúng tôi phát triển các trọn gói khám sức khỏe định kỳ. Các gói dịch vụ được chuẩn bị cho từng lứa tuổi dựa vào các nghiên cứu nguy cơ mắc phải cho từng độ tuổi để mang lại hiệu quả tầm soát tối ưu nhất. Theo khuyến nghị, ít nhất mỗi năm một lần, mỗi người nên gặp bác sĩ để tư vấn và lựa chọn một gói khám sức khỏe định kỳ phù hợp cho mình. Ở một số độ tuổi có nguy cơ cao, bạn có thể được tư vấn kiểm tra 6 tháng / lần.
TS. BS. Bùi Xuân Trường
Chuyên khoa: Tiêu hoá – Gan mật – Viêm gan
Dự án Bệnh viện Đa khoa Quốc tế VinMec, Tập đoàn VinGroup
