Quy trình chụp X quang tử cung vòi trứng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lâm Thị Kim Chi – Khoa Chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Chụp X quang tử cung vòi trứng là kỹ thuật giúp kiểm tra, đánh giá tử cung của người phụ nữ khi họ gặp khó khăn trong việc có con. Việc chẩn đoán, đánh giá tình trạng thực tế của tử cung, vòi trứng đóng vai trò quan trọng trong việc nhận diện nguyên nhân và đề ra hướng điều trị cho các bệnh lý hiếm muộn.

1. Chụp X quang tử cung vòi trứng là gì?

Hiện nay, không hiếm trường hợp bệnh nhân đang ở độ tuổi sinh nở nhưng gặp khó khăn trong việc có con. Nguyên nhân vô sinh có thể do nam giới, do nữ giới hoặc không rõ nguyên nhân. Riêng đối với nữ giới thì nguyên nhân do tắc vòi trứng, tắc ống dẫn trứng chiếm tỷ lệ cao nhất.

Chụp X quang tử cung vòi trứng Hysterosalpingogram (HSG) là 1 xét nghiệm đặc biệt giúp kiểm tra sự thông thoáng của 2 vòi trứng và tử cung, giúp chẩn đoán vô sinh nguyên phát và thứ phát do tắc vòi trứng.

Kỹ thuật chụp X quang tử cung vòi trứng đã xuất hiện từ lâu và được sử dụng khá thường xuyên cho những phụ nữ đang mong con, hiếm muộn (vô sinh).

2. Chỉ định và chống chỉ định

2.1 Trường hợp chỉ định

Chụp X quang tử cung vòi trứng thường được chỉ định nhằm mục đích:

• Chẩn đoán các khối bất thường bên trong và ngoài buồng tử cung (u xơ tử cung, viêm dính buồng tử cung, polyp nội mạc, dị dạng bẩm sinh hoặc u tử cung).
• Chẩn đoán dị dạng sinh dục (nếu có).
• Đánh giá mức độ lưu thông của vòi trứng trong quá trình điều trị vô sinh.
• Đánh giá tình trạng niêm mạc tử cung, dự phòng lạc nội mạc tử cung.
• Kiểm tra và đánh giá dụng cụ tránh thai trong tử cung.
• Kiểm tra tình trạng vòi trứng sau phẫu thuật vòi trứng, thắt ống dẫn trứng…

Trong đó, chỉ định có giá trị nhất của chụp X quang tử cung vòi trứng là giúp chẩn đoán vô sinh nguyên phát và thứ phát do tắc vòi trứng. Nhiều bệnh nhân gặp khó khăn trong việc có thai hoặc từng gặp sự cố trong thai kỳ như: Sảy thai, chửa ngoài tử cung…thì bác sĩ có thể chỉ định kỹ thuật này. Chụp X quang tử cung vòi trứng có thể giúp chẩn đoán nguyên nhân gây vô sinh.

2.2 Trường hợp chống chỉ định

Kỹ thuật chụp X quang tử cung vòi trứng sẽ không được chỉ định nếu bệnh nhân đang có thai, viêm nhiễm đường sinh dục đang tiến triển, xuất huyết đường sinh dục (đang có kinh hoặc đang ra huyết âm đạo), mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Những bệnh nhân bị dị ứng thuốc cản quang chứa iode cũng nên thông báo trước với bác sĩ để có phương án xử lý phù hợp.

Những trường hợp chống chỉ định có thể sẽ được cân nhắc sử dụng các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác (không cần xâm nhập buồng tử cung) mà vẫn đem lại giá trị tương tự như: siêu âm, chụp cộng hưởng từ, chụp CT scan.

3. Quy trình chụp X quang tử cung vòi trứng

3.1 Chuẩn bị trước khi chụp

Thời điểm chụp X quang tử cung vòi trứng phù hợp nhất là sau sạch kinh từ 3-7 ngày (tương đương ngày thứ 8-12 của vòng kinh). Đây là thời điểm tốt nhất để quan sát rõ tử cung vòi trứng và tránh ảnh hưởng của tia X nếu bạn lỡ mang thai giai đoạn sớm.

Khi chuẩn bị chụp X quang tử cung vòi trứng, bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ tình trạng của cơ thể như:

• Bệnh nhân đang có thai hoặc nghi ngờ có thai.
• Nhiễm trùng vùng chậu hoặc mắc các bệnh lây qua đường tình dục như lậu, Chlamydia, sùi mào gà…
• Đang điều trị bệnh tiểu đường hoặc có tiền sử mắc bệnh tiểu đường, bệnh lý thận.

Ekip thực hiện chụp X quang tử cung vòi trứng thường bao gồm:

• Kỹ thuật viên chuyên môn chụp X quang.
• Bác sĩ phụ khoa và điều dưỡng có thể hỗ trợ.

Trước khi chụp khoảng 5 ngày – 1 tuần, bệnh nhân sẽ được khám sản phụ khoa loại trừ viêm nhiễm bộ phận sinh dục tiến triển, được dùng kháng sinh dự phòng trước khi chụp HSG 2 ngày, đồng thời được tư vấn kiêng quan hệ trước khi chụp. Nên đảm bảo bệnh nhân không sử dụng thuốc cản quang qua đường tiêu hóa từ 5-7 ngày trước chụp. Trước khi tiến hành bệnh nhân có thể được cho thuốc an thần hoặc Ibuprofen (ví dụ như Advil) để thư giãn và giãn cơ tử cung, giúp quá trình chụp X quang diễn ra dễ dàng hơn.

Bác sỹ chẩn đoán hình ảnh tư vấn và giải thích cho bệnh nhân những nguy cơ có thể xảy ra trong quá trình thăm khám và hướng dẫn người bệnh ký cam kết trước khi vào phòng chụp.

Ngoài ra bệnh nhân nên đi tiểu, làm rỗng bàng quang trước thủ thuật.

3.2 Kỹ thuật chụp X quang tử cung vòi trứng

Bệnh nhân nằm ngửa, dọc theo bàn chụp, đầu quay lên phía trước của máy. Đông viên, trấn an và giải thích với bệnh nhân trong suốt quá trình chụp. Che chắn những vùng không cần chụp (ngực, tuyến giáp…). Hướng dẫn bệnh bệnh nhân giữ nguyên tư thế trong quá trình chụp

Trước khi chụp X quang tử cung vòi trứng, bác sĩ sẽ đặt một ống mềm (ống thông nhỏ) để truyền chất cản quang vào tử cung của bệnh nhân. Do tử cung và ống dẫn trứng nối với nhau nên chất cản quang sẽ chảy vào ống dẫn trứng, từ đó hiển thị rõ hình ảnh cho biết tử cung hoặc ống dẫn trứng có gặp tổn thương, viêm nhiễm hay tắc nghẽn nào không.

Nếu vòi trứng thông thì chất cản quang sẽ chảy qua đó để vào ổ bụng, nơi đó sẽ được cơ thể hấp thụ một cách tự nhiên. Nếu vòi trứng đã bị bít tắc thì chất cản quang sẽ không thể đi qua được.

Trong thời gian thực hiện chụp X quang tử cung vòi trứng, bệnh nhân có thể sẽ cảm thấy hơi khó chịu và gồng nhẹ khi bác sĩ bơm thuốc cản quang vào tử cung và cảm giác này sẽ không kéo dài. Bệnh nhân được khuyến khích thả lỏng cơ thể, thư giãn để quá trình chụp diễn ra dễ dàng và nhanh chóng hơn. Ước tính tổng thời gian thực hiện thủ thuật này thường mất 30-45 phút.

3.3 Chăm sóc sau thủ thuật

Sau khi chụp X quang tử cung vòi trứng, bệnh nhân có thể cảm thấy đau nhẹ bụng dưới do phản ứng của phúc mạc ổ bụng với chất cản quang. Sau thủ thuật, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân ở lại khoảng 30 phút để chắc chắn tình trạng sức khỏe đã ổn định.

Khi về nhà, một phần chất cản quang sẽ chảy ra khỏi âm đạo bệnh nhân, dẫn đến một số bệnh nhân có thể ra máu âm đạo trong vài ngày đầu nhưng lượng không nhiều và không nguy hiểm. Tuy nhiên hãy báo lại với bác sĩ ngay lập tức nếu bạn thấy các dấu hiệu:

• Chảy máu âm đạo nặng (thấm ướt nhiều hơn 1 băng vệ sinh trong vòng 1 giờ, chảy máu kéo dài hơn 3-4 ngày).
• Bị đau bụng hay co thắt dữ dội.
• Sốt.
• Buồn nôn, nôn ói.
• Ngất xỉu.

Chụp tử cung – vòi tử cung là phương pháp hỗ trợ đắc lực trong quá trình xác định và điều trị bệnh vô sinh, hiếm muộn. Nếu bạn đang gặp phải những vấn đề về sinh sản có thể đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được các bác sĩ Khoa Sản khám và tư vấn.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn