Nhiễm trùng đường mật

Nhiễm trùng đường mật là một trong những căn bệnh có tỷ lệ tử vong cao bởi bệnh tiến triển nhanh, gây ra nhiễm trùng huyết. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh ra sao?

Nhiễm trùng đường mật là tình trạng viêm nhiễm đường mật chủ yếu do vi trùng gây nên, thường xảy ra ở bệnh nhân có tắc nghẽn đường mật. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể chuyển sang nhiễm trùng huyết, có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt ở những bệnh nhân lớn tuổi, có nhiều bệnh nền. Nhiễm trùng đường mật gây ra nhiễm trùng huyết thường xảy ra ở những bệnh nhân có bất thường về cấu trúc cơ bản, thường là sỏi túi mật hoặc bệnh lý ác tính. Các nguyên nhân chủ yếu gây nên nhiễm trùng đường mật bao gồm:

• Vi khuẩn: chủ yếu là các vi khuẩn đường ruột. Tác nhân phổ biến nhất thường là các vi khuẩn gram âm, trong đó dẫn đầu là Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, . . .
• Các nguyên nhân làm cho đường mật bị hẹp, tắc: sỏi đường mật, giun chui ống mật, u đường mật, u bóng Vater, u đầu tụy, hẹp cơ vòng Oddi, . . .
• Dị dạng đường mật.

1. Chẩn đoán nhiễm trùng đường mật

Triệu chứng lâm sàng điển hình nhất là bộ ba tam chứng Charcot: đau hạ sườn phải, sốt, vàng da. Tuy nhiên chỉ có 1/3 số bệnh nhân có đủ các triệu chứng trên.

• Ngoài ra, người bệnh còn gặp một số triệu chứng kèm theo như: buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, chán ăn. . .
• Do đó chẩn đoán thường dựa vào các dấu hiệu như đau bụng, vàng da kết hợp với hỗ trợ từ cận lâm sàng như tăng CRP, tăng bạch cầu, bất thường chức năng gan, CT scanner hoặc MRI có hiện diện của tắc nghẽn.

2. Điều trị nhiễm trùng đường mật

• Phải rất khẩn trương vì nhiễm trùng đường mật rất dễ chuyển sang nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng huyết, tỷ lệ tử vong rất cao.
• Lựa chọn kháng sinh là chìa khóa thành công trong điều trị: cần phối hợp kháng sinh, phổ hoạt động hướng vào vi khuẩn gram âm đường ruột mà chủ yếu là E. coli.
• Tái lưu thông đường mật là vấn đề cốt lõi cho điều trị cũng như dự phòng: nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP), lấy sỏi, gắp giun, đặt stent đường mật, phẫu thuật . . .
• Hồi sức tích cực khi có sốc: vận mạch, thở oxy, cân bằng nước điện giải, toan kiềm. Đôi khi sẽ phải kết hợp vừa hồi sức vừa tái lưu thông đường mật.