Chế độ dinh dưỡng hợp lý là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến sức khỏe của bà mẹ và sự phát triển toàn diện của bé. Đặc biệt, đối với các bà bầu bị tiểu đường thì chế độ ăn uống hợp lý lại càng quan trọng hơn vì khi mẹ bị tiểu đường ảnh hưởng rất nhiều đến thai nhi như xương trẻ sau này rất dễ bị gãy, dị dạng thai nhi,…
1. Đái tháo đường trong thai kỳ là gì?
Đái tháo đường trong thai kỳ là tình trạng rối loạn dung nạp đường xảy ra trong thời kỳ mang thai. Ước tính có khoảng 5% những phụ nữ có thai bị bệnh đái tháo đường thai kỳ, bệnh lý này thường gặp vào 3 tháng giữa của thai kỳ và khỏi sau khi sinh khoảng 6 tuần.
Các yếu tố gây nên đái tháo đường thai kỳ:
- Tuổi bà mẹ lớn hơn hoặc bằng 35.
- Mẹ thuộc nhóm dân tộc có nguy cơ cao mắc đái tháo đường thai kỳ như Aboriginal, Hispanic, Châu Á và Châu Phi.
- Mẹ bị béo phì có chỉ số BMI>=25kg/m2
- Mẹ điều trị thuốc corticosteroid
- Mẹ được chẩn đoán tiền đái tháo đường trước đó hoặc bị đái tháo đường thai kỳ những lần mang thai trước
- Có cha mẹ, anh chị em ruột mắc đái tháo đường type 2
- Mẹ bị hội chứng buồng trứng đa nang hoặc bệnh gai đen ( dày sừng và tăng sắc tố da nếp gấp)
2. Ảnh hưởng của đái tháo đường trong thai đối với mẹ và bé
Đái tháo đường thai kỳ gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ lẫn thai nhi:
Đối với bà mẹ
- Bà bầu sẽ bị đái tháo đường thực sự hoặc bệnh sẽ ngày càng nặng hơn nếu đã bị đái tháo đường.
Ảnh hưởng của đái tháo đường trong thai đối với mẹ và bé
- Gây nên tình trạng tiền sản giật, sản giật và nguy cơ này sẽ tăng cao ở những lần mang thai sau.
- Mẹ thường ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, trong nước tiểu có đường và dễ bị nấm candida tái phát nhiều lần..
- Dễ gây nên nhiễm trùng, viêm thận, viêm bể thận và băng huyết sau sinh đối với những bà bầu bị tiểu đường.
- Mẹ bị sảy thai nhiều lần liên tiếp hoặc thai chết lưu không rõ lý do.
Đối với con
- Gây nên các dị tật bẩm sinh ở thai nhi: Các dị tật có thể gặp phải như dị tật ở hệ thần kinh (thai vô sọ, nứt đốt sống, não úng thủy), hệ tiết niệu (teo thận, nang thận, hai niệu đạo), nhưng phổ biến nhất là các dị tật tim mạch như thông liên thất, thông liên nhĩ, đảo chỗ các mạch máu lớn….
- Thai to, khi sinh ra dễ bị gãy xương, rất dễ gây nên tình trạng sang chấn khi sinh mổ.
- Tăng tỷ lệ tử vong thai nhi và trẻ sơ sinh trong tuần đầu tiên sau khi chào đời từ 2-5 lần.
- Trẻ bị suy hô hấp, hạ đường huyết, và có nguy cơ rất cao bị đái tháo đường di truyền.
3. Chế độ ăn khi bị đái tháo đường thai kỳ
Đái tháo đường thai kỳ là một bệnh lý gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho sản phụ và thai nhi, do vậy trong thời kỳ mang thai, kiểm soát đường huyết tích cực và an toàn cho bà mẹ có ý nghĩa rất quan trọng.Kiểm soát chế độ ăn uống là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến sự ổn định đường huyết cho bà bầu bị tiểu đường.Những lưu ý trong chế độ ăn cho các bà mẹ mắc đái tháo đường thai kỳ:
- Nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày để tránh làm tăng đường huyết quá mức sau bữa ăn bằng cách ăn 3 bữa chính và 1-2 bữa ăn phụ mỗi ngày nhưng không nên ăn quá nhiều cacbonhydrat vào bữa sáng
- Nên bổ sung các loại thực phẩm giàu chất đạm như thịt nạc, cá nạc và các loại thực phẩm khác như đậu hũ, yaourt, sữa không béo
- Nên chọn các loại thực phẩm ít gây tăng đường huyết, chứa chất bột đường chuyển hóa chậm và có nhiều chất xơ như cơm gạo lứt, gạo mầm, ngũ cốc, đậu đỗ, rau xanh, củ quả, trái cây ít ngọt
- Giảm ăn các thực phẩm gây tăng đường huyết như bánh kẹo, trái cây ngọt, kem, chè…
- Giảm ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối như thịt nguội, mì gói, cháo, đồ hộp… để phòng ngừa tăng huyết áp
- Hạn chế bổ sung các loại chất béo bão hòa, nên ăn các loại thực phẩm giàu chất béo không bão hòa như sử dụng dầu hướng dương hoặc ô liu để nấu ăn hoặc trộn với salad
- Không nên ăn lòng đỏ trứng, các thức ăn chiên xào, thay vào đó nên chế biến thực phẩm bằng cách nướng, hấp hoặc luộc
- Hạn chế tối đa sử dụng các loại đồ uống chứa chất kích thích như rượu, bia, cà phê, chè đặc,…
Khi mắc đái tháo đường thai kỳ, các bà mẹ nên đến các cơ sở y tế để được các bác sĩ thăm khám, tư vấn về các chế độ ăn uống, tập luyện, cách sinh hoạt hằng ngày nhằm để kiểm soát chặt chẽ lượng đường huyết khi mang thai. Với những thai phụ có nguy cơ cao mắc đái tháo đường thai kỳ thì việc tầm soát bệnh đái tháo đường ngay từ lần khám thai đầu tiên rất là quan trọng. Đối với những thai phụ chưa được chẩn đoán đái tháo đường trước đó thì cần được tầm soát đái tháo đường từ tuần thứ 24- 28 của thai kỳ.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec mang đến Chương trình chăm sóc thai sản trọn gói cho các sản phụ
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec mang đến Chương trình chăm sóc thai sản trọn gói cho các sản phụ ngay từ khi bắt đầu mang thai từ những tháng đầu tiên với đầy đủ các lần khám thai, siêu âm 3D, 4D định kỳ cùng các xét nghiệm thường quy để đảm bảo người mẹ luôn khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện. Sản phụ sẽ được tư vấn và kiểm tra sức khỏe dưới sự theo dõi sát sao của các Bác sĩ Sản khoa giàu kinh nghiệm, chuyên môn, giúp các bà mẹ có thêm kiến thức để bảo vệ sức khỏe trong thai kỳ cũng như giảm thiểu những biến chứng ảnh hưởng tới mẹ và con.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
Bài viết tham khảo nguồn: Viện pasteur