Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Khoa Nhi – Sơ sinh – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Khi trẻ được chẩn đoán bị viêm phổi, việc điều trị bắt buộc phải dùng kháng sinh mặc dù bệnh do nhiều nguyên nhân gây nên. Trường hợp trẻ bị viêm phổi do virus thì dùng kháng sinh không hiệu quả, tuy nhiên việc chẩn đoán chính xác do virus đơn thuần hay có kết hợp với vi khuẩn không là điều rất khó.
1. Nguyên nhân dẫn đến viêm phổi ở trẻ
Viêm phổi ở trẻ là tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp cấp, tình trạng này sẽ gây tổn thương nhu mô phổi dẫn đến suy hô hấp. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng trẻ dưới 2 tuổi hay gặp nhất. Bệnh viêm phổi nói chung chủ yếu lây qua đường hô hấp, khi vi khuẩn và virus trú ngụ ở mũi họng sẽ phát tán khi trẻ ho, hắt hơi, chảy mũi. Một trong các nguyên nhân gây viêm phổi là:
- Vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng.
- Các tác nhân gây bệnh khác như: Streptococcus pneumoniae, Group B Streptococci, Hemophilus influenzae type B, Respiratory syncytial virus,…
- Yếu tố nguy cơ: Trẻ tiếp xúc với khói thuốc, hệ miễn dịch yếu, không gian sống chật chội hoặc ô nhiễm, mắc các bệnh mạn tính sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Hầu hết, viêm phổi ở trẻ em thường khởi đầu bằng sốt, ho, nhiễm khuẩn đường hô hấp trên. Tình trạng nặng hơn sẽ có các triệu chứng khó thở, vã mồ hôi, rét run, mệt và bú kém. Một số trường hợp, trẻ có các triệu chứng trên kèm theo nhịp thở nhanh, phập phồng cánh mũi, co kéo cơ liên sườn, rút lõm lồng ngực, đau khi ho, tím môi và đầu chi, trường hợp nguy hiểm có thể có cơn ngừng thở.
2. Lưu ý khi sử dụng kháng sinh điều trị viêm phổi ở trẻ em
Khi trẻ được chẩn đoán bị viêm phổi, việc dùng kháng sinh điều trị viêm phổi ở trẻ em cần phù hợp, có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Việc điều trị viêm phổi ở trẻ em chủ yếu thống thường như sau (ngoài ra còn có các điều trị đặc biệt trong từng trường hợp cụ thể tùy theo tình trạng bệnh và khả năng đáp ứng của mỗi trẻ):
Điều trị ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tháng tuổi:
- Trẻ cần điều trị tại bệnh viện
- Việc chỉ định điều trị phải do bác sĩ chuyên khoa chỉ định, phù hợp với tuổi, tình trạng miễn dịch, mức độ của bệnh và tính kháng kháng sinh.
- Dùng thuốc Benzyl – penicillin hoặc Ampicillin kết hợp với thuốc Gentamycin. Điều trị mỗi đợt từ 5 – 10 ngày. Trẻ bị viêm phổi rất nặng thì dùng Cefotaxim.
Sử dụng kháng sinh là bắt buộc trong điều trị viêm phổi ở trẻ em
Trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi:
- Trẻ chỉ ho và thở nhanh: Điều trị ngoại trú, dùng Cotrimoxazol ở những nơi phế cầu chưa kháng với thuốc, việc điều trị cần đủ 5 – 7 ngày. Nếu trẻ không có dấu hiệu tiến triển hoặc nặng thêm thì chỉ định điều trị như viêm phổi nặng.
- Viêm phổi nặng: Chỉ định điều trị viêm phổi ở trẻ em tại bệnh viện. Dùng benzylpenicillin hoặc ampicillin. Sau 2 – 3 ngày, nếu trẻ có dấu hiệu đỡ thì tiếp tục dùng thuốc đủ 5 – 10 ngày. Nếu trẻ không có dấu hiệu đỡ hoặc nặng hơn thì chỉ định điều trị như viêm phổi rất nặng.
- Viêm phổi rất nặng: Chỉ định điều trị tại bệnh viện. Thuốc điều trị là Benzylpenicillin phối hợp với gentamicin một đợt 5 – 10 ngày.
Với trẻ trên 5 tuổi:
- Dùng benzylpenicillin hoặc cefuroxim.
- Trường hợp trẻ bị viêm phổi không điển hình, dùng erythromycin uống trong 10 ngày.
Ngoài việc sử dụng thuốc điều trị, khi chăm sóc trẻ bị viêm phổi cần:
- Tuân thủ theo chỉ định bác sĩ, cho bé uống thuốc đủ liều lượng, số ngày, không tự ý dừng hoặc thay đổi thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.
- Tăng cường cho trẻ ăn, bú đầy đủ, vì cung cấp nhiều nước để làm loãng đờm, dịu họng – giảm ho và tránh mất nước.
3. Phòng bệnh viêm phổi như thế nào?
Viêm phổi ở trẻ em là một bệnh viêm đường hô hấp dưới nặng cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, viêm phổi ở trẻ thường có biến chứng rất nặng nếu điều trị không kịp thời, vì vậy việc phòng tránh bệnh là thiết yếu. Các phương pháp phòng bệnh chủ yếu là:
- Cho trẻ được bú mẹ ít nhất 6 tháng đầu và có chế độ dinh dưỡng hợp lý.
- Tạo cho trẻ môi trường sống trong lành, không khói thuốc, ô nhiễm.
- Không để trẻ tiếp xúc thường xuyên nhiều với đám đông, đặc biệt với người có dấu hiệu hắt hơi, sổ mũi, ho…
- Tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch cho trẻ. Đây là biện pháp phòng viêm phổi ở trẻ em đặc hiệu, tạo cho trẻ có miễn dịch chủ động chống lại bệnh khi bị lây nhiễm.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
