Liệt đám rối thần kinh cánh tay là một trong những hậu quả nghiêm trọng và phổ biến sau khi bệnh nhân trải qua một chấn thương, có thể là do tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động. Liệt đám rối thần kinh cánh tay thường khiến cho người bệnh rất khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày, gây mất một số chức năng nên rất cần các biện pháp điều trị liệt đám rối thần kinh cánh tay cũng như phục hồi chức năng cho bệnh nhân.
1. Liệt đám rối thần kinh cánh tay
Liệt đám rối thần kinh cánh tay là tình trạng tổn thương đám rối thần kinh cánh tay gây ảnh hướng đến một số chức năng nhất định của bệnh nhân. Trên lâm sàng, liệt đám rối thần kinh cánh tay được phân làm 2 thể chính như sau:
- Liệt hoàn toàn: Bao gồm 2 loại hay gặp nhất là liệt thân nhất trên hay liệt đoạn C5, C6 và liệt thân nhất dưới, tức là liệt C8 và T1.
- Liệt không hoàn toàn: Là trường hợp các sợi thần kinh của đám rối thần kinh cánh tay vẫn còn khả năng hoạt động, thường gặp nhất trên lâm sàng là liệt C5, C6, thân nhất giữa C7, có thể là 1 phần của thân nhất dưới C8 và T1.
Ngoài ra, một số trường hợp liệt đám rối thần kinh cánh tay ở trẻ sơ sinh cũng có thể xảy ra nếu bệnh nhi được sinh ra với đẻ khó, nặng cân, ngôi mông, đầu ra say hoặc yếu, mất cảm giác cơ chi trên, có thể có rối loạn thần kinh giao cảm, co rút phần mềm và có dấu hiệu của biến dạng chi.
Liệt đám rối thần kinh cánh tay ở trẻ sơ sinh có thể do sinh ngôi mông
Liệt đám rối thần kinh cánh tay ở trẻ sơ sinh gây những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và chức năng của trẻ. Để chẩn đoán chính xác liệt đám rối thần kinh cánh tay ở trẻ sơ sinh thì cần khai thác tiền sử sinh đẻ, hỏi bệnh, đặc biệt là thăm khám lâm sàng quan sát những cử động của trẻ ở tư thế nằm ngửa cũng như nằm sấp, những phản xạ của trẻ như phản xạ Moro, phản xạ Galant, phản ứng đặt bàn tay hoặc nắm bàn tay, những cử động của các chi, đánh giá trương lực cơ, sức cơ, tầm vận động của các khớp có trong giới hạn bình thường hay không, chiều dài các chi có ngắn hơn hay không cũng như trẻ có gặp phải tình trạng teo cơ hay không.
Một số kỹ thuật cận lâm sàng cần thiết để chẩn đoán liệt đám rối thần kinh cánh tay ở trẻ sơ sinh đó là chụp X quang xương đòn, xương cánh tay, đo điện cơ đồ, chụp cộng hưởng từ cột sống cổ và đám rối thần kinh cánh tay. Liệt đám rối thần kinh cánh tay cần được chẩn đoán phân biệt với một số bệnh lý khác như liệt do tổn thương thần kinh vận động dưới và trên.
2. Điều trị liệt đám rối thần kinh cánh tay
Để điều trị liệt đám rối thần kinh cánh tay thành công thì bệnh nhân cần được phẫu thuật sớm nhất có thể, tránh tình trạng xơ dính các dây thần kinh thì việc phục hồi trong giai đoạn này sẽ trở nên rất khó khăn, gây nguy hiểm trong quá trình phẫu thuật cho bệnh nhân. Vì vậy, trong trường hợp những dây thần kinh vừa đứt thì nên nối kịp thời cho bệnh nhân để mang lại hiệu quả phục hồi cao nhất, giúp bệnh nhân có thể tập phục hồi chức năng tốt hơn.
Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh nhân bị chấn thương ngã và đập phần vai xuống, không xuất hiện vết thương hở và được chẩn đoán liệt đám rối thần kinh cánh tay thì cần đợi trong khoảng thời gian từ 3 đến 5 tháng để đánh giá tổn thương thần kinh và căng giãn hay đứt hoàn toàn, lúc này mới có thể chỉ định phẫu thuật hay không.
Tập vận động thụ động cho bệnh nhân giúp phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt đám rối thần kinh cánh tay
Vấn đề quan trọng nhất với những bệnh nhân liệt đám rối thần kinh cánh tay đó là phục hồi chức năng. Phục hồi chức năng cần tuân theo một số nguyên tắc như sau:
- Tăng tuần hoàn, giảm phù nề các chi tổn thương
- Chống co rút cơ
- Chống cử động sai của các xương vùng bả vai và cánh tay
- Tập vận động các cơ
- Kích thích người bệnh cảm giác
Cụ thể hơn, phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt đám rối thần kinh cánh tay bao gồm những kỹ thuật như sau:
- Xoa bóp nhẹ nhàng để giảm việc xuất huyết cũng như phù nề trên bệnh nhân
- Luôn đặt bệnh nhân trong tư thế kê cao chi
- Tập vận động thụ động cho bệnh nhân một cách nhẹ nhàng và từ từ, lưu ý kỹ thuật viên phục hồi chức năng không dùng lực tay kéo mạnh vùng khớp vai vì rất dễ gây ra những tổn thương thứ phát.
- Kiểm soát những cử động của vùng bả vai, đặc biệt là khi thực hiện những động tác gập và dạng khớp ổ chảo cánh tay
- Tiến hành rèn luyện và phục hồi một số chức năng vận động của cơ bằng cách tham gia những hoạt động trị liệt như trò chơi, kích thích tạo thuận…
- Cho bệnh nhân tiếp xúc và chạm vào những đồ vật có kích thước và chất liệt đa dạng để gia tăng cảm giác cho bệnh nhân
- Kích thích điện cường độ nhỏ để thực hiện phục hồi thần kinh sớm cho bệnh nhân.
Liệt đám rối thần kinh cánh tay là tình trạng bệnh lý thần kinh gây ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sống của người bệnh, đặc biệt là một số chức năng sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy, bên cạnh việc phẫu thuật điều trị liệt đám rối thần kinh cánh tay ở thời điểm thích hợp thì phục hồi chức năng là một trong những yếu tố quyết định việc hồi phục các chức năng vận động và tái hòa nhập cộng đồng của bệnh nhân.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn