1. Thai ngoài tử cung là gì?
Mang thai ngoài tử cung xảy ra khi trứng đã thụ tinh làm tổ ở một nơi nào đó bên ngoài tử cung có thể ở tại vòi trứng (ống dẫn trứng), trong ổ bụng hoặc tại cổ tử cung. Thai ngoài tử cung tại ống dẫn trứng là tình trạng thường gặp nhất vì có một khoảng thời gian cấy vào phôi di chuyển trong ống dẫn trứng.
Mặc dù tình trạng thai ngoài tử cung là phổ biến, tuy nhiên, thai ngoài tử cung cũng có thể làm tổ ở cổ tử cung, buồng trứng hoặc bất kỳ nơi nào khác trong bụng.
Mang thai ngoài tử cung không thể phát triển thành một thai kỳ bình thường được (không thể sống được). Nếu không được điều trị, ống dẫn trứng có thể bị vỡ và gây mất máu nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng. Do những nguy cơ này, thai ngoài tử cung phải được chấm dứt.
Mang thai ngoài tử cung xảy ra khi trứng đã thụ tinh làm tổ ở một nơi nào đó bên ngoài tử cung (dạ con). Thuật ngữ mang thai ống dẫn trứng đôi khi cũng được sử dụng, vì thai ngoài tử cung cấy vào một trong các ống dẫn trứng khoảng 95% thời gian.
Mặc dù nó còn được gọi là mang thai trong ống dẫn trứng, nhưng thai ngoài tử cung có thể cấy vào cổ tử cung, buồng trứng hoặc bất kỳ nơi nào khác trong bụng.
Mang thai ngoài tử cung không thể sống sót (không thể sống được). Nếu không được điều trị, ống dẫn trứng có thể bị vỡ và gây mất máu nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng. Do những nguy cơ này, thai ngoài tử cung phải được chấm dứt.
2. Giá trị của xét nghiệm hCG trong thai ngoài tử cung
Khi mang thai, cơ thể bạn tiết ra một loại hormone có tên là human chorionic gonadotropin (hCG). Nồng độ hCG thấp hoặc tăng chậm có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung, nhưng chỉ nhìn vào nồng độ hCG thường không đủ để bác sĩ chẩn đoán.
Yêu cầu bạn quay lại để đánh giá lại hCG hai ngày sau đó là cách tốt nhất để theo dõi tốc độ thay đổi. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể kiểm tra mức độ estrogen và progesterone để đảm bảo rằng các hormone khác có thể báo hiệu thai kỳ bất thường không có vấn đề gì.
Mặc dù nồng độ hCG tăng chậm hoặc thấp có thể cho thấy mang thai ngoài tử cung, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn chắc chắn đang trải qua. Có những lý do khác khiến nồng độ hCG tăng chậm.
Có những tình huống xảy ra như sau. Nếu bạn chỉ có một mức hCG thấp, bạn có thể đang mang thai rất sớm. Dự đoán mang thai ngoài tử cung dễ dàng hơn khi bác sĩ có thể so sánh ít nhất hai phép đo hCG được thực hiện trong hai hoặc ba ngày. Điều này cho phép bác sĩ xem liệu nồng độ hCG có đang tăng hay không và nếu có thì nhanh như thế nào.
Nếu nồng độ hCG có xu hướng tăng chậm hơn vào giữa và cuối của tam cá nguyệt đầu tiên. Nếu bạn đã có ít nhất hai lần xét nghiệm nồng độ hCG và hormone không tăng gấp đôi cứ sau hai đến ba ngày, thì nồng độ này vẫn có thể được coi là bình thường nếu đó là do bạn đang trong thời kỳ mang thai ở quý thứ 2 hoặc thứ 3.
Nồng độ hCG của bạn sẽ ngừng tăng và bắt đầu giảm xuống nếu bạn bị sảy thai. Nếu bạn bị chảy máu âm đạo hoặc đau quặn bụng, hoặc nếu bạn nhận thấy mất các triệu chứng mang thai (như căng tức ngực, mệt mỏi và ốm nghén), có thể bạn đang bị sảy thai chứ không phải mang thai ngoài tử cung.
Nếu bác sĩ cho rằng bạn đang mang thai ngoài tử cung, họ thường sẽ tiến hành siêu âm (siêu âm). Xét nghiệm hình ảnh sử dụng sóng âm tần số cao để xem bên trong tử cung của bạn. Nếu không có túi thai nào xuất hiện bên trong tử cung vào khoảng tuần thứ năm của thai kỳ, thì đó là một dấu hiệu báo hiệu mang thai ngoài tử cung.
Bác sĩ của bạn cũng có thể cần khám phụ khoa để cảm nhận khối trong ống dẫn trứng và xem bạn có bị đau hoặc căng cơ ở các cơ quan vùng chậu hay không.
Nếu bạn được chẩn đoán mang thai ngoài tử cung, bác sĩ có thể sử dụng thuốc tiêm hoặc phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu để chấm dứt thai kỳ. Nếu bạn lo lắng về khả năng sinh sản trong tương lai của mình, hãy biết rằng khả năng mang thai sau khi mang thai ngoài tử cung là hoàn toàn có thể.
Xét nghiệm progesterone khi mang thai giúp đánh giá thai ngoài tử cung giai đoạn sớm
3. Xét nghiệm Progesterone trong thai ngoài tử cung
Progesterone là một hormone steroid được sản xuất trong chu kỳ kinh nguyệt bình thường và cả trong thai kỳ. Progesterone huyết thanh giúp đánh giá khả năng tồn tại của hoàng thể. Trong thai kỳ, nồng độ progesterone tăng dần và thay đổi rất ít trong 8-10 tuần đầu tiên.
Progesterone có vai trò quan trọng trong việc đánh giá thai ngoài tử cung giai đoạn sớm. Giá trị của progesterone có thể giúp loại trừ khả năng thai ngoài tử cung. Thai nhi không thể sống nếu nồng độ Progesterone < 3,5 ng/ml. Trong trường hợp này, có thể xác định thai hỏng mà không cần biết vị trí của thai. Có thể tiến hành nạo buồng tử cung để chẩn đoán tiếp.
Theo tác giả Stern, với nồng độ Progesterone khởi đầu < 5ng/ml có thể giúp chẩn đoán phân biệt giữa thai ngoài tử cung và trong tử cung ở tuổi thai 4 tuần với độ đặc hiệu và độ nhạy là 100%. Tương tự ở tuổi thai 5 tuần nồng độ progesterone <10 ng/ml, ở tuổi thai 6 tuần nồng độ progesterone 25 ng/ml thì cho phép chẩn đoán thai bình thường lên đến 98%. Xác suất bệnh nhân thai ngoài tử cung chỉ khoảng 1.5%.
Như vậy, nếu progesterone <5 ng/ml có thể chẩn đoán đó là một tình trạng thai nghén không bình thường, có thể thai ngoài tử cung, sẩy thai không trọn vẹn hay thai lưu sớm. Với ngưỡng progesterone < 5 ng/ml khả năng phát hiện sớm thai ngoài tử cung với độ nhạy 91.5% độ đặc hiệu 89.3% giá trị tiên đoán dương 96.2% và giá trị tiên đoán âm là 78.1%. 100% thai ngoài tử cung có nồng độ progesterone < 15 ng/ml.
Cần kết hợp thêm với định lượng βHCG và siêu âm thai. Sự kết hợp giữa định lượng βHCG và progesterone được xem như là một tiêu chuẩn để chẩn đoán sàng lọc thai ngoài tử cung. Khi progesterone >12ng/ml, β HCG < 2000 UI/L thì 80% thai nghén bình thường.
Ngoài ra nồng độ progesterone có thể giúp chẩn đoán phân biệt giữa thai ngoài tử cung vỡ và thai trong tử cung khi nồng độ β HCG gợi ý có thai nhưng chưa phát hiện thấy túi thai trên siêu âm ( trong trường hợp thai sớm ). Với nồng độ progesterone >11 ng/ml có thể chẩn đoán thai trong tử cung với độ nhạy là 91% và độ đặc hiệu là 84% khi siêu âm chưa thấy túi thai.
Khi tiến hành nghiên cứu trên 3647 bệnh nhân được định lượng progesterone 1 lần duy nhất Mc.Cord nhận thấy với nồng độ progesterone ≥ 17.5 ng/ml có thể cho phép loại trừ thai ngoài tử cung mà không cần phải sử dụng bất kỳ một loại xét nghiệm nào khác.
Xét nghiệm progesterone khi mang thai có thể chẩn đoán thai ngoài tử cung vỡ và thai trong tử cung
Như vậy, Progesterone thực sự là một xét nghiệm có giá trị trong việc tầm soát có thai ngoài tử cung. βHCG là một xét nghiệm hỗ trợ đắc lực trong chẩn đoán có thai, tuổi thai….
Để tránh gặp phải thai ngoài tử cung, bạn nên khám sàng lọc trước khi mang thai. Điều này giúp bạn biết được tình trạng sức khỏe của mình, kịp thời điều trị và ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh lý nếu có, bổ sung các dưỡng chất cần thiết, tạo điều kiện tốt nhất cho thai nhi phát triển ngay từ khi chuẩn bị mang thai, giúp xác định những yếu tố nguy cơ liên quan đến di truyền, nhất là trường hợp bố mẹ đang mắc phải các bệnh lý sản phụ khoa, bệnh mãn tính, đã từng mang thai hoặc sinh ra con mắc dị tật bẩm sinh.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang triển khai Chương trình tư vấn và chăm sóc sức khỏe trước khi mang thai, giúp người mẹ chuẩn bị sức khỏe tốt nhất trước khi mang thai. Với chương trình này, bạn sẽ được:
- Khám sức khỏe tổng quát, đặc biệt là khám phụ khoa, giúp đánh giá khả năng thụ thai cũng như sức khỏe của mẹ và bé trong quá trình mang thai.
- Tiêm phòng trước khi mang thai, giúp phòng ngừa nhiều căn bệnh nguy hiểm đặc biệt là Rubella.
- Tư vấn di truyền giúp xác định các yếu tố nguy cơ, giúp khách hàng và gia đình đưa ra quyết định và ngăn ngừa sự xuất hiện hoặc tái xuất hiện trong gia đình.
- Sàng lọc phát hiện người lành mang gen bệnh, đặc biệt là bệnh thiếu máu tán huyết.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
