Dính thắng lưỡi hay phanh lưỡi ngắn là dị tật bẩm sinh ở lưỡi của trẻ. Đây là dị tật nhẹ và có thể điều trị bằng thủ thuật cắt phanh lưỡi cho bé
1. Dính thắng lưỡi là gì?
Dính thắng lưỡi hay còn gọi là dính phanh lưỡi, phanh lưỡi ngắn, phanh lưỡi bám thấp là một dị tật bẩm sinh về cấu trúc lưỡi, khi thắng lưỡi (một lớp niêm mạc mỏng có hình tam giác dính giữa sàn miệng và mặt dưới của lưỡi) bị ngắn, cấu trúc dày và căng, dính với gần phần đầu của lưỡi.
Có 4 loại dính thắng lưỡi đó là:
- Dính đầu lưỡi: Dính đầu lưỡi là loại dính thắng lưỡi phổ biến nhất, trẻ bị dính phần màng mỏng gần đầu lưỡi, dính ở phía trước lưỡi.
- Dính ở giữa: Dính phần giữa ở mặt dưới lưỡi.
- Dính xa hơn ở giữa: Dính phần giữa ở mặt dưới lưỡi nhưng xa hơn.
- Dính sàn miệng: Dính sàn miệng là loại dính thắng lưỡi hiếm gặp nhất, sàn miệng của trẻ bị dính vào phía sau ở mặt dưới của lưỡi, phần đầu lưỡi không bị dính và thắng lưỡi rất dày.
Có 3 mức độ dính thắng lưỡi (áp dụng cho cả 4 loại nêu trên):
- Độ I: Lưỡi hoạt động bình thường, có thể đưa ra phía trước và hai bên, đầu lưỡi chạm được vào vòm khẩu cái cứng.
- Độ II: Lưỡi bị hạn chế khi hoạt động, đầu lưỡi không chạm được vào vòm khẩu cái cứng.
- Độ III: Lưỡi không thể di chuyển đưa ra trước, hai bên, đầu lưỡi không thể đưa lên phía trên để chạm vào vòm khẩu được vì đầu lưỡi đã dính vào sàn miệng.
Loại và mức độ dính thắng lưỡi được xác định bằng cách nâng dây thắng lưỡi lên trên và kiểm tra hình dạng, đánh giá độ dày và độ dính thắng lưỡi khi trẻ khóc.
Dính thắng lưỡi là một dị tật bẩm sinh về cấu trúc lưỡi
2. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị dính thắng lưỡi
Trẻ bị dính thắng lưỡi có dấu hiệu sau:
- Trẻ cử động lưỡi khó khăn, nhất là khi đưa sang hai bên, lên trên hoặc thè lưỡi ra phía trước vì lưỡi ngắn.
- Đầu lưỡi tạo thành hình vuông thay vì nhọn như bình thường. Hoặc đầu lưỡi có hình trái tim do lưỡi bị giới hạn khi đưa về trước hoặc sau (hiện tượng này xảy ra lúc trẻ khóc).
- Ở trẻ sơ sinh, thời gian trẻ bú lâu hơn hoặc phát ra âm thanh khi bú.
- Trẻ lớn hơn bị nghiêng hàm răng dưới hoặc giữa 2 răng cửa hàm dưới có khe hở.
- Trẻ bị dính thắng lưỡi có thể chậm nói do lưỡi bị hạn chế chuyển động, khiến việc phát âm trở nên khó khăn hơn.
3. Khi nào có thể cắt phanh lưỡi cho bé?
Tùy vào loại và mức độ dính thắng lưỡi, trẻ sẽ được yêu cầu thực hiện thủ thuật cắt sớm hoặc đợi đến thời điểm phù hợp. Tuy nhiên, cắt thắng lưỡi nên được thực hiện càng sớm càng tốt để tránh ảnh hưởng đến việc ăn uống và phát âm của trẻ.
Nếu trẻ được phát hiện bị dính thắng lưỡi ngay sau khi sinh ra và bị dính phần màng, dính đầu lưỡi thì có thể trẻ sẽ được cắt dính thắng lưỡi ngay lập tức vì thủ thuật tiến hành đơn giản, trẻ không cần dùng thuốc tê, ít đau và khi cắt gần như không chảy máu.
Sau khi cắt dính thắng lưỡi khoảng 10 – 15 phút, trẻ có thể bú lại bình thường. Việc cắt dính thắng lưỡi ở thời điểm này là hoàn toàn không ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Nếu để lâu có thể gây đau khi cắt và chảy máu nhiều do trẻ lớn thì mạch máu và thần kinh ở thắng lưỡi phát triển hơn.
Đối với 3 loại dính thắng lưỡi còn lại, cần đợi đến khi trẻ lớn hơn 2 tuổi mới có thể thực hiện phẫu thuật cắt phanh lưỡi vì lúc này trẻ cần được gây mê. Trường hợp trẻ bị mắc bệnh rối loạn đông máu hoặc răng miệng bị nhiễm khuẩn thì không nên thực hiện thủ thuật cắt dính thắng lưỡi.
4. Những điều cần lưu ý sau khi cắt phanh lưỡi cho bé
Cắt phanh lưỡi là thủ thuật đơn giản và không hề gây nguy hiểm cho trẻ. Trẻ sau khi cắt phanh lưỡi có thể ăn uống bình thường và ít khi bị đau. Trong một số trường hợp có thể xuất hiện một ít giả mạc màu trắng ở vị trí cắt, nhưng không phải nhiễm trùng và không gây đau hay khiến trẻ khó chịu, giả mạc sẽ bong dần. Vì vậy, ba mẹ không cần quá bận tâm về tình trạng này.
Sau khi cắt phanh lưỡi cho bé, ba mẹ cần lưu ý:
- Không để trẻ dùng tay sờ vào chỗ cắt thắng lưỡi vì có thể gây nhiễm trùng nếu tay trẻ bẩn.
- Không cho trẻ cắn hoặc ngậm vật cứng vào miệng để tránh gây chảy máu.
- Cho trẻ uống thuốc đúng liều và đúng thời điểm theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Sau khi cắt cho trẻ ăn thức ăn lỏng, nguội, uống sữa và uống nhiều nước. Không được cho trẻ ăn thức ăn nóng trong ngày đầu tiên sau khi thực hiện thủ thuật.
- Hướng dẫn trẻ tập một số bài tập vận động lưỡi theo chỉ dẫn của bác sĩ để lưỡi có thể chuyển động tốt hơn và tránh để lại sẹo sau khi cắt phanh lưỡi. Đối với trẻ nhỏ, ba mẹ giúp trẻ vệ sinh phần dưới lưỡi, sau đó hướng dẫn trẻ thực hiện động tác đưa lưỡi lên trên. Đối với trẻ lớn, ngay sau khi cắt, hướng dẫn trẻ thực hiện động tác thè lưỡi ra phía trước, đưa lên trên.
- Đưa trẻ tái khám nếu có bất thường xảy ra.
Điều trị cắt phanh lưỡi cho bé là thủ thuật đơn giản và không gây nguy hiểm, nên được thực hiện sớm để không ảnh hưởng đến việc ăn uống và phát âm của trẻ.
Sau khi cắt phanh lưỡi cho bé, hãy đưa trẻ đến tái khám nếu có bất thường xảy ra
Khoa Nhi tại Vinmec là một trong số ít bệnh viện đa chuyên khoa với đầy đủ các bác sĩ chuyên khoa thần kinh, tim mạch, tiêu hóa, dinh dưỡng, tâm lý, nội tiết, gan mật giúp xử lý nhanh, kịp thời khi phát hiện ra các bệnh lý trong quá trình khám. Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:
- Quy tụ đội ngũ y bác sĩ hàng đầu về Nhi khoa: gồm các chuyên gia đầu ngành, có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm – tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
- Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám – chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,… theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
- Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh – sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
- Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn