Chẩn đoán rách bao gân quay bằng kỹ thuật y tế nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lưu Thị Bích Ngọc – Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh – Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Y học hạt nhân – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Đau khớp vai là tình trạng thường xảy ra, đặc biệt ở những người hay chơi các môn thể thao phải vận động khớp vai nhiều. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới đau khớp vai, nhưng hay gặp nhất đó là rách gân cơ chóp xoay. Để chẩn đoán chính xác tình trạng này cần thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng nào?

1. Thế nào là rách bao gân quay?

Gân cơ chóp xoay là nhóm gồm 4 cơ của khớp vai gồm: cơ dưới vai, cơ trên gai, cơ dưới gai và cơ tròn bé. Các cơ này có nhiệm vụ giữ vững khớp vai để không cho xảy ra tình trạng trật khớp và giúp chúng ta vận động nâng, xoay khớp vai. Đây là nhóm cơ được sử dụng nhiều trong vận động, do đó hay bị chấn thương gây tổn thương rách gân cơ.

Gân cơ chóp xoay có thể bị rách ở bất kỳ vị trí nào nhưng hay gặp nhất là rách gân cơ trên gai. Rách gân cơ chóp xoay là tình trạng gân cơ này không còn hay chỉ còn bám một phần trên đầu của xương cánh tay. Có thể rách một phần độ dày của gân hoặc rách toàn bộ độ dày của gân.

Nguyên nhân gây rách gân cơ chóp xoay, bao gồm hai nguyên nhân chính là do chấn thương và thoái hoá.

• Do chấn thương: Hay gặp do chấn thương chơi thể thao nhất là những môn thể thao đòi hỏi phải dạng vai, đưa tay qua đầu và những động tác này lặp đi lặp lại nhiều lần. Ngoài ra, có thể do chấn thương vùng vai, do tai nạn hay vấp ngã…
• Do thoái hóa: Tình trạng thoái hóa gân cơ chóp xoay, viêm gân cơ chóp xoay lâu ngày nếu không được điều trị có thể dẫn đến tình trạng rách chóp xoay. Một số trường hợp điều trị bằng phương pháp tiêm Corticoid nhưng tiêm không đúng vị trí hoặc lạm dụng tiêm corticoid cũng làm tăng nguy cơ rách chóp xoay.

Rách gân cơ chóp xoay có thể gây ra biến chứng như yếu cơ, hạn chế vận động khớp vai, dính khớp vai.Nên cần được phát hiện và điều trị sớm

2. Cách chẩn đoán rách bao gân quay

Thông thường để chẩn đoán tình trạng rách bao gân quay dựa vào dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng như sau:

• Đau ở vùng vai là dấu hiệu xảy ra sớm nhất, cơn đau có thể lan lên cổ, lan xuống cánh tay hoặc đau tăng lên vào ban đêm, đau tăng khi nằm nghiêng sang bên tổn thương.
• Dấu hiệu muộn nếu không được điều trị, người bệnh có thể xuất hiện hạn chế vận động khớp vai, khó thực hiện các động tác như chải đầu, đưa tay ra phía sau đầu, mặc áo… Nếu nặng bệnh nhân không thể giơ tay lên đầu được hoặc khi giơ tay lên đầu được nhưng đến khi hạ xuống tay sẽ rơi đột ngột.
• Cận lâm sàng: Các kỹ thuật cận lâm sàng rất cần thiết để chẩn đoán xác định tình trạng và mức độ của rách gân cơ chóp xoay bao gồm:

• Chụp x – quang khớp vai: Khi chụp x- quang không đánh giá được mô mềm nên đôi khi thấy bình thường hoặc có thể thấy hình ảnh thoái hoá khớp vai. Nếu có thoái hoá cần đánh giá mức độ thoái hóa khớp vai, mức độ hẹp khớp vai.
• Siêu âm khớp vai: đây là kỹ thuật đơn giản, dễ thực hiện có thể đánh giá được tổ chức phần mềm quanh khớp vai. Khi siêu âm thấy có tình trạng gân cơ không liên tục, có dấu hiệu tụ dịch quanh vị trí rách gân cơ. Siêu âm có giá trị định hướng chẩn đoán, nếu trên siêu âm nghi ngờ các dấu hiệu rách gân cơ chóp xoay cần tiến hành làm chụp cộng hưởng từ.
• Chụp MRI: Là kỹ thuật cho chẩn đoán xác định có rách chóp xoay hay không và xác định vị trí kích thước của vết rách (đặc biệt là chụp MRI có tiêm thuốc đối quang từ nội khớp). Trên phim thấy có hình ảnh gián đoạn tín hiệu của gân cơ chóp xoay.

Kết hợp dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng để giúp chẩn đoán chính xác thìn trạng bệnh và mức độ bệnh từ đó có các biện pháp điều trị phù hợp.

3. Rách bao gân quay cần lưu ý những gì?

Nếu như có tình trạng rách gân cơ chóp xoay cần chú ý chế độ sinh hoạt và điều trị sớm tránh những biến chứng:

• Nghỉ ngơi: Tăng cường nghỉ ngơi, tránh những động tác gây đau khớp vai như động tác nâng tay lên quá đầu, nâng xách vật nặng, ngừng chơi thể thao, có thể đeo đai hỗ trợ khoảng 2-3 tuần…
• Sử dụng nhiệt trị liệu: Trong những ngày đầu mới chấn thương nên chườm mát khoảng 20 phút mỗi 3 giờ. Trong những ngày sau khi tổn thương đã ổn định hãy chườm ấm để giảm đau, tăng tuần hoàn tại chỗ.
• Điều trị bằng thuốc: Một số loại thuốc như giảm đau, chống viêm, giúp giảm đau, giảm sưng tại khớp vai.
• Kết hợp một số bài tập vật lý trị liệu sau khi bớt phù nề, sưng nóng hoặc đối với những chấn thương cũ đã có hạn chế vận động khớp vai để tăng tầm vận động của khớp vai và tăng cường sức cơ quanh khớp vai.
• Một số trường hợp nặng cần điều trị bằng phẫu thuật, nếu điều trị nội khoa không cải thiện, có thể bác sĩ sẽ cân nhắc cho bạn nên phẫu thuật nhằm cải thiện chức năng của khớp vai.

Để chẩn đoán rách gân cơ chóp xoay cần thực hiện một số biện pháp cận lâm sàng, trong đó chụp cộng hưởng từ là phương pháp giúp chẩn đoán hiệu quả nhất. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ bệnh, người bệnh cần tới các cơ sở y tế để khám và điều trị sớm, tránh để lâu gây biến chứng.

Nhằm mang đến kết quả điều trị tốt nhất cho bệnh nhân gặp các vấn đề về xương khớp nói chung và khớp vai nói riêng, hiện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã đầu tư hệ thống phòng mổ nội soi hiện đại với các trang thiết bị, máy móc tân tiến, đáp ứng yêu cầu các ca mổ phức tạp hiện nay. Ứng dụng phẫu thuật nội soi khớp vai đã trở thành một phẫu thuật thường quy điều trị các bệnh như: bệnh lý chóp xoay, trật khớp vai tái diễn, viêm khớp vai, thoái hóa khớp, các chấn thương khớp vai trong thể thao…

Đội ngũ bác sĩ, các phẫu thuật viên chấn thương chỉnh hình tại bệnh viện đều được đào tạo bài bản từ nước ngoài, đồng thời luôn cập nhật kiến thức và nâng cao tay nghề với các chuyên gia. Vì thế bệnh viện Vinmec luôn được giới chuyên môn và khách hàng đánh giá cao trong việc thăm khám và điều trị bệnh.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn