Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Văn Minh – Bác sĩ Chấn thương chỉnh hình – Khoa Ngoại tổng hợp – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc. Bác sĩ đã có gần 45 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Chấn thương chỉnh hình.
Cột sống của chúng ta có xu hướng uốn cong tự nhiên, nhưng đối với những người bị vẹo cột sống đường cong bị phóng đại, thường ở dạng S hoặc C. Vẹo cột sống vô căn thường là phổ biến nhất và không xác định được nguyên nhân cụ thể.
1. Vẹo cột sống là gì?
Vẹo cột sống là một độ cong ngang của cột sống xảy ra thường xuyên nhất trong giai đoạn tăng trưởng ngay trước khi dậy thì. Vẹo cột sống có thể được gây ra bởi các điều kiện như: Bại não và loạn dưỡng cơ, nguyên nhân của hầu hết vẹo cột sống là không rõ.
Hầu hết các trường hợp vẹo cột sống là nhẹ, nhưng một số biến dạng cột sống tiếp tục nghiêm trọng hơn khi trẻ lớn lên.
2. Các loại vẹo cột sống
2.1 Vẹo cột sống bẩm sinh
Tình trạng vẹo cột sống hiện diện khi bạn sinh ra. Loại vẹo cột sống này xảy ra do cột sống không phát triển đầy đủ trong bụng mẹ. Cột sống được tạo thành từ các xương nhỏ gọi là đốt sống. Đôi khi các đốt sống này không hình thành đầy đủ khi đứa trẻ lớn lên trong bụng mẹ. Hoặc đối với một số trường hợp, có một hoặc nhiều hơn một cột sống không hình thành, điều này làm cho cột sống phát triển không đều sau khi một đứa trẻ được sinh ra.
Nhiều người bị vẹo cột sống từ khi sinh ra
2.2 Vẹo cột sống khởi phát sớm
Vẹo cột sống khởi phát sớm là khi xuất hiện đường cong trước tuổi dậy thì. Thông thường, vẹo cột sống khởi phát sớm là vô căn, có nghĩa là không xác định được nguyên nhân cụ thể.
Ở trẻ nhỏ các triệu chứng như: Vai không đều, đường viền không đối xứng của eo, hông không đều, đầu nghiêng đều có thể là dấu hiệu của vẹo cột sống ở trẻ dưới 10 tuổi.
2.3 Vẹo cột sống tự phát
Vẹo cột sống tự phát ở tuổi vị thành niên là một sự thay đổi hình dạng của cột sống trong quá trình tăng trưởng của trẻ. Điều này dẫn đến cột sống cong sang một bên và xoắn cùng một lúc. Tình trạng này có thể kéo lồng ngực ra khỏi vị trí, gây ra bướu ở một bên của xương sườn. Khi điều này xảy ra trong độ tuổi từ 10 đến 18, nó được gọi là vẹo cột sống tự phát ở tuổi vị thành niên (AIS).
Vẹo cột sống tự phát xảy ra trong độ tuổi từ 10 đến 18
2.4 Vẹo cột sống khởi phát ở tuổi trưởng thành
Theo thời gian trong chứng thoái hóa cột sống ở người trưởng thành, các khớp xương và đĩa đệm có thể bị thoái hóa. Áp lực tạo ra bởi sự thoái hóa này có thể khiến cột sống bị cong.
2.5 Vẹo cột sống thần kinh cơ
Vẹo cột sống thần kinh cơ được gây ra bởi một tình trạng thần kinh hoặc cơ bắp.
Tình trạng thần kinh xảy ra khi có tổn thương não hoặc dây thần kinh do bệnh tật hoặc chấn thương. Chúng có thể ảnh hưởng đến các con đường thần kinh cơ bắp của cơ thể từ não xuống tủy sống.
Các tình trạng cơ bắp như loạn dưỡng cơ Duchenne hoặc teo cơ cột sống ngăn chặn các cơ hoạt động. Khi các cơ không hoạt động, vẹo cột sống có thể phát triển.
2.6 Vẹo cột sống Syndromic
Vẹo cột sống syndromic là một dạng vẹo cột sống phát triển thứ phát sau một số loại hội chứng. Hội chứng là một tình trạng được tạo thành từ rất nhiều triệu chứng (dấu hiệu) xuất hiện cùng nhau.
Một số hội chứng mà vẹo cột sống có khả năng xảy ra là rối loạn mô liên kết (hội chứng Marfan và Ehlers-Danlos), trisomy 21, Prada-Willi, hội chứng Rett và hội chứng Beale.
Vẹo cột sống Syndromic phát triển thứ phát sau một số loại hội chứng
2.7 Bệnh kyphosis của Scheuermann
Đây là tình trạng các phần trước của đốt sống (xương nhỏ tạo nên cột sống) phát triển chậm hơn so với phần sau trong thời thơ ấu.
Bệnh nhân mắc chứng kyphosis của Scheuermann thường bị đau lưng, đặc biệt là trong những năm đầu tuổi thiếu niên. Cơn đau này thường giảm khi gần đến tuổi trưởng thành. Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng này vẫn khá nhất quán và chúng thường không xấu đi theo thời gian trừ những trường hợp nặng.
3. Dấu hiệu vẹo cột sống
Các dấu hiệu và triệu chứng của vẹo cột sống có thể bao gồm:
- Vai không đều
- Một xương bả vai nổi bật hơn bên kia
- Vòng eo không đều
- Một bên hông cao hơn bên kia.
Vai không đều là dấu hiệu nhận biết của vẹo cột sống
4. Nguyên nhân gây vẹo cột sống
Hiện chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra vẹo cột sống vô căn. Một số ý kiến cho rằng di truyền là một yếu tố. Các loại vẹo cột sống ít phổ biến hơn có thể được gây ra bởi:
- Điều kiện thần kinh cơ, chẳng hạn như bại não hoặc loạn dưỡng cơ.
- Dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến sự phát triển của xương cột sống
- Chấn thương hoặc nhiễm trùng cột sống.
Triệu chứng vẹo cột sống phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của độ cong. Đối với các trường hợp nhẹ đến trung bình, tình trạng này sẽ không ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động và chức năng hàng ngày. Các trường hợp bị vẹo cột sống nghiêm trọng có thể gặp những hạn chế về thể chất.
Vẹo cột sống có nhiều dạng, mỗi dạng có tiêu chí chẩn đoán riêng và tuổi khởi phát cụ thể. Bởi vì vẹo cột sống là tình trạng thay đổi, nên việc chẩn đoán chính xác có thể khó khăn và điều đó có thể dẫn đến khó khăn trong việc xác định quá trình điều trị tốt nhất.
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City là chuyên khoa chuyên điều trị các chấn thương và tình trạng bệnh liên quan đến hệ thống cơ xương khớp và dây chằng.
Trung tâm có thế mạnh chuyên môn trong phẫu thuật, điều trị các bệnh lý:
- Thay thế một phần hoặc toàn bộ đoạn xương và khớp nhân tạo;
- Thay khớp háng, gối, khuỷu tay;
- Thay khớp vai đảo ngược, các khớp nhỏ bàn ngón tay đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam;
- Phẫu thuật nội soi khớp tái tạo và sửa chữa các tổn thương dây chằng, sụn chêm;
- Ung thư xương, u xương và mô mềm cơ quan vận động;
- Phục hồi chức năng chuyên sâu về Y học thể thao;
- Phân tích vận động để chẩn đoán, theo dõi và cải thiện thành tích cho các vận động viên; chẩn đoán và hỗ trợ phục hồi cho người bệnh.
Trung tâm đang áp dụng các công nghệ hiện đại, tối tân vào điều trị như công nghệ tái tạo hình ảnh 3D và in 3D xương, khớp nhân tạo, công nghệ trợ cụ cá thể hóa được chế tạo và in 3D, công nghệ chế tạo và ứng dụng xương khớp nhân tạo bằng các vật liệu mới, kỹ thuật phẫu thuật chính xác bằng Robot.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
