Các bước thực hiện đo mật độ xương bằng kỹ thuật dexa và dxa

Loãng xương là tình trạng giảm khối lượng xương, thay đổi cấu trúc xương làm tăng nguy cơ gãy xương. Việc chẩn đoán sớm giúp giảm nguy cơ gãy xương và thương tật do gãy xương gây ra. Đo mật độ xương là phương pháp giúp chẩn đoán loãng xương cho những đối tượng có nguy cơ cao hoặc có biểu hiện của loãng xương.

1. Đo mật độ xương bằng kỹ thuật dexa và dxa

Đo mật độ xương bằng kỹ thuật DEXA hay DXA là phương pháp dùng để đo mật độ xương, là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán loãng xương, đây là phương pháp không xâm lấn, đơn giản và cho kết quả nhanh chóng.

Nguyên lý của phương pháp đo mật độ xương bằng kỹ thuật DEXA (Dual Energy X-ray Absorptiometry): Kỹ thuật này là sử dụng một nguồn tia X kép có năng lượng thấp, ít gây ảnh hưởng tới cơ thể đi qua một vùng xương cần đo mật độ xương( vùng được đo thường là cột sống, cổ xương đùi, xương cẳng tay, cột sống nghiêng…), khi tia X đi qua mô mềm và mô xương, do tia X bị hấp thụ khi đi qua xương, nên mô xương nào có đậm độ càng cao thì tia X đi xuyên qua mô nó càng thấp, ngược lại nếu mật độ xương thấp thì tỷ lệ tia X xuyên qua cao.

Kỹ thuật đo mật độ xương giúp nhận định được mô xương nào có độ khoáng thấp, đánh giá tình trạng loãng xương và giúp xác định nguy cơ gãy xương của người bệnh.

2. Chỉ định và chống chỉ định đo mật độ xương bằng kỹ thuật dexa

Loãng xương diễn biến lâm sàng thầm lặng, thường không có triệu chứng lâm sàng. Khi có biểu hiện lâm sàng, thường là đã có biến chứng, cho thấy cơ thể bị mất trên 30% khối lượng xương.

• Các biến chứng thường gặp: Đau cột sống, gù lưng, giảm chiều cao, gãy xương, biến dạng lồng ngực, giảm khả năng vận động …Vì vậy việc tầm soát loãng xương là cần thiết với một số đối tượng nguy cơ cao.
• Chỉ định đo mật độ xương: Đo mật độ xương được chỉ định cho những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh loãng xương.
• Tất cả phụ nữ sau mãn kinh, dưới 65 tuổi và phụ nữ trên 50 tuổi có yếu tố nguy cơ (tiền sử gãy xương sau 30 tuổi, tiền sử gia đình có người bị gãy xương, chế độ ăn uống nghèo canxi, hút thuốc lá, ít hoạt động thể lực, bệnh lý mạn tính đường tiêu hóa, suy thận, cường cận giáp…)

• Tất cả phụ nữ trên 65 tuổi.
• Phụ nữ sau mãn kinh với tiền căn gãy xương.
• Phụ nữ muốn được điều trị loãng xương.
• Mãn kinh hay cắt buồng trứng trước 40 tuổi, phụ nữ được điều trị liệu pháp hormon thay thế kéo dài.
• Nam giới trên 70 tuổi.
• Những người trưởng thành có bệnh lý gây mất xương như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, dùng kéo dài corticoid (dùng >5mg, trong khoảng trên 3 tháng).
• Sau phẫu thuật thay khớp một thời gian để đánh giá và tiên lương bệnh.
• Một số trường hợp dùng để kết hợp với lâm sàng đưa ra chẩn đoán xác định trong những tình huống như bệnh nhân đau xương, biến dạng cột sống, giảm chiều cao do gãy thân đốt sống…

Chống chỉ định đo mật độ xương:

• Phụ nữ có thai: Do phương pháp dùng tia X nên việc sử dụng với thai phụ có thể gây ảnh hưởng tới thai nhi, đặc biệt mang thai trong những tháng đầu. Cần báo với bác sĩ nếu đang mang thai.
• Bệnh nhân đã sử dụng các chất sau trong 7 ngày: Thuốc cản quang chứa iod, Baryt, đồng vị phóng xạ.
• Có kim loại tại vị trí đo mật độ xương.

3. Các bước tiến hành đo mật độ xương

Chuẩn bị

• Người thực hiện: Bác sĩ và kỹ thuật viên khoa chẩn đoán hình ảnh.

Thiết bị:

• Máy đo loãng xương DEXA, máy tính điều khiển.
• Các đồ dùng để tạo tư thế khi đo.
• Máy in kết quả.

Bệnh nhân:

• Bệnh nhân được đo chiều cao, cân nặng, kiểm tra các thông tin liên quan.
• Được giải thích về phương pháp và cách chụp giúp người bệnh phối hợp trong quá trình chụp.
• Bệnh nhân nằm hoặc ngồi đúng tư thế, tùy vị trí cần đo.
• Tháo bỏ những vật bằng kim loại ra khỏi cơ thể (thắt lưng, chìa khóa, đồng hồ, điện thoại di động …)

Các bước tiến hành

• Bước 1: Khởi động hệ thống máy đo và máy tính, nhập thông tin bệnh nhân.
• Bước 2: Đưa bệnh nhân vào vị trí, bộc lộ vùng cần đo, tiến hành lần lượt các điểm đo theo chỉ định. Đo hết các điểm, căn chỉnh đúng phổ đo trên hình ảnh thu được.
• Bước 3: Đưa bệnh nhân ra khỏi phòng.
• Bước 4: Nhận định kết quả và in kết quả.

Sau khi đo mật độ xương bằng phương pháp DEXA và xác định chỉ số T-score (là chỉ số được dùng để chẩn đoán loãng xương thường được dùng). Dựa vào chỉ số T-score đưa ra chẩn đoán như sau:

• Bình thường: T – score ≥ – 1
• Thưa xương: – 2,5 < T – score < – 1
• Loãng xương: T – score ≤ – 2,5
• Loãng xương nặng: loãng xương kết hợp với tiền sử gãy xương.

Chú ý với những người dưới 20 tuổi, không chẩn đoán loãng xương mà chỉ chẩn đoán mật độ xương thấp hơn so với lứa tuổi.

Với những đối tượng nguy cơ cao việc tầm soát nguy cơ loãng xương rất cần thiết giúp chẩn đoán sớm, điều trị giúp hạn chế nguy cơ biến chứng do loãng xương gây ra. Đo mật độ xương bằng kỹ thuật dexa hay dxa rất đơn giản ít độc hại và an toàn cho người bệnh, đây là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán bệnh lý loãng xương.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn