Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Ân – Bác sĩ Nhi – Sơ sinh – Khoa Nhi – Sơ sinh – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long
Nhiều loại thuốc không an toàn hoặc không thích hợp sử dụng để chữa ho cho trẻ mới biết đi. Thay vào đó, cha mẹ hay người chăm sóc có thể tự chữa ho cho trẻ tại nhà bằng cách áp dụng các biện pháp điều trị nhẹ nhàng nhằm giúp giảm các triệu chứng ho cho trẻ.
1. Tại sao nên thực hiện các cách chữa ho cho trẻ tại nhà?
Ở trẻ mới biết đi (1-3 tuổi), trẻ bị ho do cảm lạnh thông thường có thể gây mất ngủ vào ban đêm và các hoạt động khác. Trung bình, trẻ dễ mắc khoảng sáu đến tám lần cảm lạnh mỗi năm và hầu hết các triệu chứng kéo dài trong khoảng 7-10 ngày.
Trong khi đó, theo khuyến cáo của bác sĩ, trẻ bị ho nhưng dưới hai tuổi không nên dùng thuốc ho không kê đơn. Mặc dù trẻ lớn hơn có thể sử dụng thuốc ho và cảm lạnh thông thường. Chính vì thế, cha mẹ và người chăm sóc chỉ nên bắt đầu dùng các thuốc chữa ho cho trẻ khi trẻ được 2 tuổi trở lên và chỉ khi có chỉ định của bác sĩ.
Bạn cũng nên cân nhắc lựa chọn các cách chữa ho cho trẻ tại nhà được trình bày sau đây có thể vừa đạt hiệu quả một cách an toàn, vừa giúp cha mẹ an tâm hơn.
2. Các biện pháp chữa ho cho trẻ mới biết đi
- Mật ong
Đối với trẻ mới biết đi, mật ong hoạt động bằng cách làm loãng tắc nghẽn do đờm và qua đó sẽ làm dịu cơn ho. Trẻ từ 1 tuổi trở lên có thể uống một thìa mật ong để giảm các triệu chứng ho.
Một số bằng chứng đáng tin cậy đã cho thấy rằng, mật ong có thể tốt hơn thuốc chống dị ứng thuộc nhóm kháng histamine (diphenhydramine). Hơn nữa, tác dụng của mật ong có thể tương tự như tác dụng của dextromethorphan (thuốc giảm ho) trong việc cải thiện mức độ ho và tăng chất lượng giấc ngủ cho trẻ. Bên cạnh đó, mật ong đã được báo cáo là có thể rút ngắn thời gian ho, giảm các triệu chứng ho, cải thiện giấc ngủ cho cả trẻ em và người lớn, giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng ho và giảm tần suất ho xảy ra.
Trong khi các thuốc chữa ho cho trẻ không kê đơn đôi khi có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, trẻ em thường có xu hướng dung nạp mật ong tốt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, trẻ có cơ địa dị ứng với mật ong có thể bị đau bụng, buồn nôn hoặc nôn ói.
Mặc dù vậy, trẻ em dưới 1 tuổi chưa phù hợp để dùng các sản phẩm từ mật ong. Điều này là do có nguy cơ phát triển chứng ngộ độc thịt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
- Chiết xuất cây thường xuân
Sử dụng siro cây thường xuân hoặc thuốc ho thường xuân cũng là một phương pháp chữa ho cho trẻ phổ biến. Lá thường xuân đem lại hiệu quả giảm ho bằng cách mở rộng đường dẫn khí và làm dịu sự tắc nghẽn thông qua kích thích tiết nước trong đường thở.
Tuy vậy, các sản phẩm có thành phần từ cây thường xuân chỉ nên dùng cho trẻ mới biết đi trên 2 tuổi. Nếu dùng ở trẻ dưới 2 tuổi, sản phẩm này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ho và khó thở.
Các tác dụng phụ khi dùng chiết xuất cây thường xuân là không phổ biến. Tuy nhiên, trẻ có thể bị buồn nôn, nôn, tiêu chảy, nổi mề đay, phát ban trên da và khó thở. Chiết xuất lá thường xuân đôi khi cũng có thể có mùi vị khó chịu.
Chiết xuất cây thường xuân giúp chữa ho cho trẻ mới biết đi trên 2 tuổi
- Đảm bảo đủ nước và độ ẩm
Cha mẹ và người chăm sóc nên cố gắng đảm bảo rằng trẻ vẫn tiêu thụ đủ nước, nhất là khi trẻ bị ho có đờm, vì nước giúp cơ thể làm loãng đờm tắc nghẽn, khiến trẻ dễ ho, tống xuất đờm ra và ít đau hơn.
Máy tạo độ ẩm và vòi hoa sen nước ấm có thể giữ ẩm cho đường hô hấp, khiến chất nhầy trong đường thở dễ bài tiết ra ngoài. Vì vậy, sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng của trẻ mới biết đi có thể là một phương pháp đơn giản và không xâm lấn giúp giảm bớt các triệu chứng ho của trẻ.
- Massage với tinh dầu
Cha mẹ có thể sử dụng thuốc xoa bóp bằng tinh dầu bạc hà cho trẻ mới biết đi từ 2 tuổi trở lên. Vị trí nên lựa chọn là vùng ngực và phía trước cổ của trẻ. Vì tinh dầu bạc hà bay hơi vào không khí, cho phép trẻ hít vào và làm dịu các triệu chứng ho. Hơn nữa, cảm giác cơ thể khi được massage cũng giúp trẻ ngủ ngon hơn.
Tuy nhiên, dùng tinh dầu bạc hà xoa lên da cần tránh xa vùng mắt, mũi và miệng của trẻ. Đồng thời, không dùng các loại dầu nóng dùng cho người lớn để thay thế vì có thể làm bỏng da trẻ.
3. Trẻ bị ho khi nào cần phải đi thăm khám?
Cha mẹ hay người chăm sóc nên gọi cho bác sĩ nhi khoa hoặc đưa trẻ đi khám ngay nếu trẻ bị ho và có các triệu chứng sau:
- Ho kèm khó thở, khò khè hay thở rít
- Da giữa các xương sườn, thành bụng co rút lại theo từng nhịp thở
- Môi hoặc mặt của trẻ chuyển sang màu xanh khi ho
- Ho ra máu
- Quấy khóc liên tục
- Trẻ kêu đau ngực
- Sốt không đáp ứng với thuốc hạ sốt hay sốt từ trên 39°C.
Một số trường hợp cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ giúp chữa ho cho trẻ
Tóm lại, thuốc kháng sinh hoặc thuốc ho và cảm lạnh không kê đơn được khuyến nghị là không nên dùng để chữa ho cho trẻ mới biết đi do có thể gặp phải tác dụng không mong muốn. Thay vào đó, các biện pháp chữa ho cho trẻ tại nhà như mật ong, chiết xuất cây thường xuân, cho trẻ uống đủ nước, dùng máy tạo độ ẩm và thoa tinh dầu bạc hà có thể hữu ích hơn các loại thuốc không kê đơn, khi vừa cải thiện triệu chứng trẻ bị ho, vừa không tiềm ẩn khả năng gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.
Tuy nhiên nếu trong trường hợp đã áp dụng những cách trên nhưng tình trạng ho ở trẻ vẫn không cải thiện, cha mẹ nên đưa con tới các cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, cha mẹ cũng nên bổ sung thêm một số thực phẩm hỗ trợ có chứa thành phần lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,… giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất đồng thời hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp trên, viêm phế quản, cảm cúm.
Lysine rất cần thiết đối với sự phát triển của trẻ, Lysine thúc đẩy sản xuất men tiêu hóa để kích thích trẻ ăn ngon hơn và tiêu hóa dễ dàng, hiệu quả, gia tăng chuyển hóa thức ăn, hấp thụ tối đa chất dinh dưỡng từ thực phẩm.Tăng cường lysine cho bé giúp cơ thể tạo kháng thể, phát triển sức đề kháng, giúp làm giảm ho, loãng đờm ở trẻ.
Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:
Vì sao cần bổ sung Lysine cho bé?
Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.
Nguồn tham khảo: medicalnewstoday.com – healthline.com