Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Trần Đức Tuấn – Khoa Chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh và can thiệp nội và ngoại mạch máu.
Bệnh động mạch ngoại biên (PAD) là bệnh động mạch xảy ra bên ngoài tim hoặc não. Khi bị PAD, động mạch sẽ bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn. Nguyên nhân gây ra thường là do xơ vữa động mạch hoặc mảng bám. Nó thường ảnh hưởng đến các động mạch ở chân. Phương pháp phổ biến để đánh giá bệnh động mạch ngoại biên là siêu âm mạch máu, siêu âm Doppler, chụp mạch qua ống thông,chụp cắt lớp vi tính CT (CTA), và chụp mạch MR (MRA).
1. Bệnh động mạch ngoại biên và những điều cần biết
Bệnh động mạch ngoại biên là một hiện tượng bệnh động mạch xảy ra bên ngoài tim hoặc não. Khi bị PAD, các động mạch vận chuyển máu có oxy đi khắp cơ thể bị thu hẹp hoặc thậm chí bị tắc nghẽn, thường là do xơ vữa động mạch hoặc mảng bám. PAD thường gây ra ảnh hưởng đến các động mạch ở chân, nhưng nó cũng có thể liên quan đến các động mạch mang máu đến đầu, cánh tay, thận và đường tiêu hóa (GI).
Người bị PAD có thể có các triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng. Một số khác thì có những biểu hiện như mỏi chân hoặc đau chân khi đi bộ. Mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh thay đổi từ mức nhẹ đến suy nhược. Các triệu chứng PAD khác cũng có thể xuất hiện bao gồm xuất hiện các vết loét, các vết loét không lành và dai dẳng ở bàn chân và cẳng chân.
Một số yếu tố nguy cơ gây ra PAD là bệnh tiểu đường, hút thuốc lá, cholesterol cao và huyết áp cao. Hầu hết các trường hợp bệnh xảy ra ở những người trên 50 tuổi.
Để đánh giá tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành một hoặc nhiều kiểm tra như siêu âm mạch máu, siêu âm Doppler, chụp mạch qua ống thông, chụp CT mạch (CTA) hoặc chụp mạch MR (MRA).
Để điều trị PAD, bệnh nhân có thể sẽ phải thay đổi một số điểm trong lối sống. Ngoài ra, các biện pháp như phẫu thuật bắc cầu hoặc các thủ thuật can thiệp như nong mạch, làm tan huyết khối bằng ống thông hoặc cắt động mạch để giúp cải thiện lưu lượng máu cũng có thể được áp dụng trong quá trình điều trị.
Hút thuốc lá có khả năng mắc bệnh động mạch ngoại biên
2. 5 kỹ thuật đánh giá bệnh động mạch ngoại biên (PAD)
Để chẩn đoán động mạch ngoại biên, một số xét nghiệm hình ảnh có thể được sử dụng bao gồm:
Siêu âm mạch máu. Đây là một xét nghiệm sử dụng sóng âm thanh để tạo hình ảnh của động mạch và xác định vị trí bị tắc nghẽn.
Siêu âm Doppler: Đây là một kỹ thuật siêu âm đặc biệt để hiện các khu vực bị hạn chế lưu lượng máu qua động mạch.
Chụp mạch qua ống thông: Đây là xét nghiệm hình ảnh xâm lấn tối thiểu dựa vào chất cản quang và tia X để hiển thị lưu lượng máu trong các động mạch ở chân và xác định bất kỳ tắc nghẽn nào có thể có. Chất cản quang được tiêm qua một ống hoặc ống thông thường được đặt qua mạch máu ở bẹn.
Chụp cắt lớp vi tính CT (CTA): Chụp cắt lớp vi tính CT là phương pháp sử dụng máy quét CT để tạo ra hình ảnh chi tiết của các động mạch trong bụng, xương chậu và chân của bệnh nhân. Thử nghiệm này đặc biệt hữu ích ở những bệnh nhân đặt máy tạo nhịp tim hoặc đặt ống thông qua mạch máu (stent)
Chụp mạch MR (MRA): Đây là một xét nghiệm không xâm lấn cung cấp thông tin tương tự như chụp CT mà không có bức xạ ion hóa.
3. Điều trị bệnh động mạch ngoại biên
Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành để điều trị bệnh động mạch ngoại biên
Thay đổi lối sống như thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục và cai thuốc lá thường là những lựa chọn đầu tiên được áp dụng cho các bệnh nhân PAD ở giai đoạn đầu. Các can thiệp khác cũng có thể cần thiết để khôi phục lưu lượng máu, các can thiệp đó bao gồm:
Nong mạch: Trong thủ thuật nong mạch, bác sĩ sẽ sử dụng ống thông y tế để luồn thông qua mạch máu đến động mạch bị ảnh hưởng và thổi một quả bóng nhỏ nơi mạch bị tắc nghẽn để thông mạch. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ đặt một ống đỡ động mạch (stent) để giữ cho động mạch mở. Stent là những giá đỡ bằng kim loại có thể giãn nở và có thể tồn tại vĩnh viễn trong mạch máu sau khi cấy ghép.
Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành: Phẫu thuật được tiến hành bằng cách ghép mạch từ một bộ phận khác của cơ thể hoặc sử dụng mảnh ghép tổng hợp để cho phép máu lưu thông xung quanh, hoặc bắc qua động mạch bị tắc hoặc bị hẹp.
Làm tan huyết khối bằng ống thông: Trong phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu này, bác sĩ sẽ sử dụng một ống thông để tiếp cận vị trí tắc nghẽn và tiêm một loại thuốc để làm tan cục máu đông. Bệnh nhân thường được yêu cầu truyền qua đêm.
Cắt động mạch: Thủ thuật xâm lấn tối thiểu này sử dụng một ống thông để tiếp cận vị trí tắc nghẽn. Ngay tại đó, bác sĩ sẽ dùng một lưỡi dao nhỏ hoặc tia laser để loại bỏ các mảng bám động mạch. Ống thông để lấy các mảng bám được để trong một khoảng ở đầu ống. Quá trình có thể được lặp lại để điều trị thêm mảng bám.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh tật, từ đó có kế hoạch điều trị đạt kết quả tối ưu. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các gói Khám sức khỏe tổng quát phù hợp với từng độ tuổi, giới tính và nhu cầu riêng của quý khách hàng với chính sách giá hợp lý.
Kết quả khám của người bệnh sẽ được trả về tận nhà. Sau khi nhận được kết quả khám sức khỏe tổng quát, nếu phát hiện các bệnh lý cần khám và điều trị chuyên sâu, Quý khách có thể sử dụng dịch vụ từ các chuyên khoa khác ngay tại Bệnh viện với chất lượng điều trị và dịch vụ khách hàng vượt trội.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
Nguồn tham khảo: Radiologyinfo.org
