Khô âm đạo: Nguyên nhân và điều trị dưỡng ẩm

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đinh Thanh Hà – Bác sĩ Sản phụ khoa – Khoa Sản phụ khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Khô âm đạo là tình trạng bệnh lý thường gặp ở phụ nữ có nội tiết tố bị suy giảm, có thể gặp ở người trẻ lẫn người già. Nguyên nhân âm đạo bị khô rất đa dạng nên cần tìm hiểu kỹ để việc điều trị được hiểu quả nhất có thể. Trong các phương pháp điều trị thì việc bôi kem dưỡng ẩm cho vùng kín đóng một vai trò hết sức quan trọng, giúp giảm triệu chứng bệnh cũng như giúp cho quá trình quan hệ tình dục được dễ dàng hơn.

1. Nguyên nhân khô âm đạo

Âm đạo bị khô là một triệu chứng điển hình của mãn kinh, và theo thống kê thì 1/3 số phụ nữ đang bước vào thời kỳ mãn kinh sẽ mắc phải tình trạng khô âm đạo. Sau giai đoạn chuyển tiếp này, khô âm đạo có thể xảy ra thường xuyên hơn khi người phụ nữ thực sự bước vào giai đoạn mãn kinh. Điều này khiến cho âm đạo mỏng hơn và giảm đi độ đàn hồi vốn có, hay còn gọi là teo âm đạo. Thông thường, âm đạo được bao phủ bởi một lớp chất lỏng trong suốt và mỏng nhẹ, và hormone Estrogen là yếu tố chính giúp duy trì lớp chất lỏng này nhằm mục đích giúp cho âm đạo luôn được dày, đàn hồi và được bảo vệ bởi những tác nhân khác. Nếu nồng độ Estrogen trong cơ thể bị giảm sút thì lớp chất lòng này cũng sẽ không còn, dẫn đến tình trạng khô âm đạo.

Một số nguyên nhân làm giảm nồng độ hormone Estrogen trong cơ thể đó là:

• Sinh con và cho con bú
• Xạ trị và hóa trị trong điều trị những bệnh lý ung thư
• Phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng trong các bệnh lý liên quan
• Thuốc kháng Estrogen trong điều trị u xơ tử cung hay lạc nội mạc tử cung

Một số nguyên nhân khác gây ra khô âm đạo như sau:

• Hội chứng Sjogren là một bệnh tự miễn tấn công vào những tế bào có khả năng tạo ra độ ẩm của chính cơ thể đó
• Những loại thuốc chữa dị ứng, cảm lạnh.
• Thuốc chống trầm cảm
• Thụt rửa
• Một số vấn đề trong bước đầu khi quan hệ tình dục

Âm đạo bị khô do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng đều gây ra cảm giác khó chịu, ngứa ngáy, nóng rát và đau khi thực hiện quan hệ tình dục.

2. Chẩn đoán khô âm đạo

Bất cứ triệu chứng nóng rát, ngứa hay khó chịu vùng âm đạo đều có thể nghi ngờ đến bệnh lý khô âm đạo. Vì vậy, khi có những triệu chứng kể trên thì người bệnh cần báo ngay với bác sĩ điều trị, thông báo về thời gian đau cũng như những tình trạng sức khỏe bản thân trước đây cho bác sĩ để có thể chẩn đoán một cách chính xác căn bệnh này.

Để chẩn đoán bệnh thì cần thực hiện khám âm đạo để kiểm tra tình trạng khô của âm đạo cũng như âm đạo có bị mỏng hay bị đỏ tấy hay không. Việc thăm khám bày cũng giúp loại bỏ được những nguyên nhân gây bệnh khác như nhiễm trùng âm đạo hay nhiễm trùng tiết niệu. Một số có thể phải thực hiện loại bỏ một số tế bào trên thành âm đạo hay tử cung để làm xét nghiệm Pap

3. Điều trị khô âm đạo

Cách điều trị khô âm đạo do giảm Estrogen phổ biến nhất là liệu pháp thay thế hormone Estrogen. Liệu pháp này cho phép thay thế một số loại hormone mà cơ thể không thể sản xuất ra được nữa, từ đó làm giảm những triệu chứng của khô âm đạo. Tuy nhiên, phương pháp này không thể đưa quá nhiều Estrogen vào hệ thống máu của người bệnh như phương pháp điều trị bằng thuốc có thể đem lại.

3 loại Estrogen âm đao mà người phụ nữ thường sử dụng đó là:

• Estring: Bệnh nhân được đặt 1 chiếc vòng mềm, dèo vào vùng âm đạo để giải phóng Estrogen 1 cách trực tiếp vào những mô của âm đạo. Vòng Estrogen thường được thay thế khoảng 3 tháng 1 lần.
• Vagifem: Bệnh nhân được đưa 1 mẩu thuốc nhỏ vào âm đạo mỗi ngày 1 lần trong 2 tuần điều trị đầu tiên. Sau đó thì vẫn làm tương tự nhưng khoảng 2 lần 1 tuần đến lúc hết chỉ định dùng thuốc
• Estrace, Premarin: Bệnh nhân đưa thuốc dạng kem vào vùng âm đạo hằng ngày trong khoảng 1 – 2 tuần, sau đó giảm tần suất bôi xuống còn 1 – 3 lần/tuần.

Một số tác dụng phụ của thuốc điều chỉnh Estrogen đó là chảy máu âm đạo, đau 2 vú… Vì vậy, một số chống chỉ định của liệu pháp Estrogen bao gồm:

• Người bị ung thư vú, nhất là những bệnh nhân đang dùng chất ức chế men Aromatase
• Bệnh nhân đã từng mắc phải ung thư nội mạc tử cung
• Người bị chảy máu âm dạo không rõ nguyên do
• Phụ nữ trong thai kỳ, cho trẻ bú.

4. Kem dưỡng ẩm cho vùng kín

Việc dưỡng ẩm cho vùng kín được chứng minh là rất quan trọng và có hiệu quả cao trong điều trị khô âm đạo. Những sản phẩm kem dưỡng ẩm có chứa Glycerin – min oil – polycarbophil có thể dễ dàng tìm mua ở những cửa hàng dược phẩm. Ngoài ra, những thuốc khác như Ospemifene dùng 1 viên mỗi ngày có thể giúp âm đạo dày hơn và đàn hồi hơn, giảm được cảm giác đau cho người phụ nữ khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, Osphena được cho rằng có thể làm tăng nguy cơ dày nội mạc tử cung và một số bệnh lý nguy hiểm khác như đột quỵ, đông máu… nên cần có chỉ định cụ thể của bác sĩ để đảm bảo an toàn nhất khi sử dụng loại thuốc này.

5. Các biện pháp khắc phục tại nhà

Một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm sự khó chịu và khô âm đạo.

• Quan hệ tình dục thường xuyên

Hoạt động tình dục thường xuyên, dù ở một mình hay với bạn tình, có thể giúp kiểm soát chứng khô âm đạo. Lưu lượng máu đến các mô âm đạo tăng lên khi kích thích, và điều này giúp kích thích sản xuất độ ẩm.

• Tránh một số sản phẩm vệ sinh

Nhiều sản phẩm vệ sinh toàn thân và vệ sinh âm đạo có chứa các thành phần hóa chất có thể gây kích ứng hoặc làm khô âm đạo. Âm đạo chứa một lượng vi khuẩn có lợi cân bằng và có khả năng chống viêm nhiễm. Không cần thụt rửa thường xuyên hoặc sử dụng xà phòng thơm làm thay đổi môi trường tự nhiên âm đạo.

• Thực phẩm bổ sung phytoestrogen

Phytoestrogen là những hợp chất hoạt động tương tự như estrogen trong cơ thể. Chúng xuất hiện trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật, bao gồm đậu nành, các loại hạt và đậu phụ. Nhiều bằng chứng cho rằng tiêu thụ phytoestrogen có thể cải thiện tình trạng khô âm đạo và bốc hỏa trong thời kỳ mãn kinh. Tuy nhiên, dữ liệu còn hạn chế và cần nghiên cứu thêm.

6. Kết luận

Âm đạo bị khô có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến, trong đó phổ biến nhất là do thiếu Estrogen trong cơ thể khiến mô âm đạo mỏng, khô và ít đàn hồi hơn. Liệu pháp hormone là một biện pháp điều trị hữu dụng cho bệnh lý này, tuy nhiên vai trò của kem dưỡng ẩm cho vùng kín cũng quan trọng không kém trong việc làm dày và cung cấp độ ẩm cho vùng âm đạo của phụ nữ.

Để cải thiện tình trạng khô âm đạo ở tuổi mãn kinh, chị em nên đi khám và tham khảo ý kiến bác sĩ phụ khoa.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là cơ sở y tế chất lượng cao tại Việt Nam với đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, được đào tạo bài bản, chuyên sâu trong nước và nước ngoài, giàu kinh nghiệm.

Hệ thống thiết bị y tế hiện đại, tối tân, sở hữu nhiều máy móc tốt nhất trên thế giới giúp phát hiện ra nhiều căn bệnh khó, nguy hiểm trong thời gian ngắn, hỗ trợ việc chẩn đoán, điều trị của bác sĩ hiệu quả nhất. Không gian bệnh viện được thiết kế theo tiêu chuẩn khách sạn 5 sao, mang đến cho người bệnh sự thoải mái, thân thiện, yên tâm.

Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn