Gan nhiễm mỡ không do rượu: Chẩn đoán và điều trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Huy Bình – Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Gan nhiễm mỡ không do rượu (Nonalcoholic fatty liver disease) có nguyên nhân do sự tích tụ của quá nhiều mỡ trong tế bào gan không do rượu. Thường thì gan có chứa một lượng mỡ, nhưng khi lượng mỡ trong gan chiếm quá 5 đến 10 phần trăm thể tích gan thì sẽ gây tình trạng gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ có thể nặng lên thành viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (nonalcoholic steatohepatitis), khiến gan bị phù và tổn thương.

1. Xét nghiệm chẩn đoán

Các xét nghiệm được chỉ định để chẩn đoán và xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh bao gồm:

1.1 Xét nghiệm máu

• Tổng phân tích tế bào máu
• Xét nghiệm men gan và chức năng gan
• Xét nghiệm viêm gan siêu vi (Viêm gan A, B, C và các loại siêu vi khác)
• Xét nghiệm tầm soát Bệnh Celiac (Không dung nạp Gluten)
• Đường máu đói
• HbA1c, mức đường máu trung bình trong 3 tháng gần nhất
• Bộ mỡ máu, bao gồm định lượng Cholesterol, triglycerid, LDL, HDL,…

Chẩn đoán hình ảnh

• Siêu âm bụng là xét nghiệm ban đầu khi nghi ngờ gan có vấn đề.
• Chụp cắt lớp vi tính CT scan hay Cộng hưởng từ MRI ổ bụng.
• Đo độ đàn hồi gan, một phương pháp siêu âm nâng cao đo độ cứng của gan, để chỉ ra tình trạng xơ gan hoặc sẹo gan.
• Cộng hưởng từ đàn hồi, là sự kết hợp giữa cộng hưởng từ và sóng âm để dựng lại hình ảnh về sự đàn hồi của các mô trong cơ thể.

Xét nghiệm mô bệnh học

Nếu các xét nghiệm khác không có kết quả, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết gan – tức lấy một mẫu mô gan nhỏ bằng cách chọc kim nhỏ qua thành bụng vào gan để làm xét nghiệm mô bệnh học tìm dấu hiệu viêm hoặc sẹo gan. Sinh thiết gan có thể không dễ chịu chút nào, cũng như có một số nguy cơ nhỏ. Các bác sĩ sẽ trao đổi chi tiết với bạn trước khi thực hiện thủ thuật này.

Khi bệnh lý đã được xác định, người bệnh cần tuân thủ các chỉ định điều trị từ bác sĩ.

2. Phương pháp điều trị

Phần đầu tiên của phương pháp điều trị thường là giảm cân thông qua phối hợp chế độ ăn lành mạnh và tập luyện. Giảm cân giúp hạn chế nguy cơ gan nhiễm mỡ. Lí tưởng nhất là giảm 10% tổng trọng lượng cơ, nhưng thật ra các yếu tố nguy cơ được cải thiện rất nhiều nếu bạn bắt đầu giảm được 3-5 % trọng lượng cơ thể so với trọng lượng trước khi bắt đầu.

Về các phương pháp điều trị trong tương lai, hiện chưa có phương pháp điều trị nội khoa cho gan nhiễm mỡ không do rượu nào được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ thông qua, nhưng có một số loại thuốc đang trong quá trình nghiên cứu được kỳ vọng có những kết quả hứa hẹn.

Hiện nay, trong khi chờ đợi kết quả nghiên cứu từ các nhà khoa học, phương pháp điều trị chủ yếu vẫn là thay đổi lối sống và chế độ ăn. Với sự hỗ trợ từ các bác sĩ, bạn có thể tiến hành các bước để kiểm soát gan nhiễm mỡ không do rượu như sau:

• Giảm cân: Nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì, hãy giảm lượng calo nạp vào mỗi ngày và tăng hoạt động thể lực để giảm cân. Giảm calo nạp là chìa khoá thiết yếu để giảm cân và kiểm soát tình trạng bệnh. Nếu bạn đã nỗ lực giảm cân nhưng không thành công, hãy tham khảo ý kiến từ bác sĩ.
• Chọn chế độ ăn lành mạnh: Hãy có chế độ ăn lành mạnh giàu trái cây, rau tươi và ngũ cốc nguyên hạt, cũng như theo dõi toàn bộ lượng calo nạp vào.
• Tập luyện và tích cực hơn: Hãy đặt mục tiêu tập thể dục ít nhất 30 phút hầu hết các ngày trong tuần. Nếu bạn đang cố giảm cân, tập luyện nhiều hơn có thể có ích, nhưng nếu bạn chỉ mới bắt đầu, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước và bắt đầu một cách từ tốn.
• Kiểm soát đường huyết: Hãy luôn làm theo hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát đường huyết. Luôn uống thuốc theo đơn và theo dõi sát sao lượng đường trong máu.
• Giảm mỡ máu: Một chế độ ăn lành mạnh dựa trên nền tảng thực vật, tập luyện và thuốc có thể giúp duy trì mức cholesterol và triglycerid ở mức khoẻ mạnh.
• Hãy bảo vệ lá gan của bạn: Hãy tránh những tác nhân có thể làm tăng gánh nặng cho gan, đơn cử như không nên sử dụng bia rượu. Luôn uống thuốc theo hướng dẫn. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kì chiết xuất từ thảo mộc nào, bởi không phải tất cả các sản phẩm từ thảo dược đều an toàn.

Điều trị bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cần sự phối hợp của nhiều yếu tố, trong đó việc thay đổi lối sống và điều chỉnh các bệnh lý nền đóng vai trò khá quan trọng. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng hiện áp dụng phương pháp chẩn đoán siêu âm đàn hồi mô gan là phương pháp tốt nhất để đánh giá tổn thương trong nhu mô gan do các bệnh lý: Gan nhiễm mỡ do rượu, Bệnh gan không do rượu, Viêm gan C, Bệnh gan ứ mật mạn…

Ưu điểm của kỹ thuật siêu âm âm đàn hồi mô gan tại Vinmec Hải Phòng bao gồm:

• Hệ thống siêu âm LOGIQE 9 hình ảnh mạnh mẽ và linh hoạt đáp ứng dải rộng các nhu cầu thăm khám chung. Với khả năng tiên tiến, trực quan, LOGIQ E9 cho phép bạn sử dụng các công cụ chuyên nghiệp để có được hình ảnh tuyệt vời và tạo cho công việc thăm khám thuận lợi.
• Công nghệ mới dùng Shear Wave: Đo năng lượng đàn hồi của nhu mô một cách định tính và định lượng
• Thông qua bảng mã hóa màu và giá trị các mức đàn hồi bằng đơn vị áp lực Kpa.
• Công cụ đo độ đàn hồi nhu mô bằng Shear Wave cho phép người sử dụng chủ động khoanh vùng khảo sát ngay trên hình ảnh siêu âm. Hình ảnh thu nhận trong quá trình khảo sát có thể dễ dàng được đánh dấu và theo dõi.
• Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao: Bác sĩ Đoàn Xuân Sinh; Bác sĩ Nguyễn Đình Hùng; Bác sĩ Phạm Quốc Thành

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

Bài viết tham khảo nguồn: mayoclinic.org